Đọc sách không chỉ là một nhiệm vụ cần thiết mà còn mang lại lợi ích to lớn cho sự phát triển cá nhân. Tuy nhiên, để thực sự vận dụng được những gì mà sách mang lại, bạn cần áp dụng những phương pháp đọc hiệu quả.
Là học sinh, sinh viên, việc áp dụng các phương pháp đọc sách hiệu quả là cực kỳ quan trọng để nắm bắt kiến thức một cách chính xác và tiết kiệm thời gian.
Khi đọc các nghiên cứu, bài viết, sách giáo khoa, slide bài giảng và hướng dẫn của giáo viên bạn có thể áp dụng các phương pháp đọc vào công việc học tập của mình, áp dụng đúng cách có thể giúp bạn tiến lên một bước dài. Hãy bạn tìm những kỹ thuật phù hợp để cải thiện kỹ năng đọc sách của bạn.
Đặt mục đích bằng cách hỏi “Tại sao?” và “Cái gì”?
Đọc tích cực còn được gọi là hiểu biết toàn cục, và nó được đặc trưng bởi việc tự đặt câu hỏi cho bản thân về những gì đang đọc.
1. Hiểu biết toàn cục
Trong khi bạn đang đọc, bạn sẽ tăng khả năng đọc hiểu của mình bằng cách duy trì sự hiểu biết toàn cục về những gì đang đọc. Hãy tự hỏi bản thân những câu hỏi chẳng hạn như, “Tại sao tác giả lại thêm điều này vào đây?” hoặc “Ý nghĩa của sự kiện hoặc sự kiện này là gì?”
Tự hỏi bản thân những câu hỏi này sẽ giúp bạn có động lực để tập trung vào nội dung.
2. Tạo Sơ đồ tư duy
Sơ đồ tư duy là một tập hợp phi tuyến tính của các ý tưởng có liên quan. Đưa các dữ kiện bạn đọc được vào sơ đồ tư duy sẽ giúp bạn nhìn thấy bức tranh toàn cảnh hơn và tăng cường hiểu biết của bạn về tài liệu.
Bạn có thể tạo sơ đồ tư duy bằng cách bắt đầu với ý tưởng chính ở giữa một tờ giấy hoặc sử dụng một ứng dụng máy tính chẳng hạn như Canva.
Bạn có thể tạo ra những ý tưởng mới bắt nguồn từ chủ đề ban đầu mà bạn bắt gặp khi đọc và bạn có thể tạo ra nhiều ý tưởng hơn bắt nguồn từ những chủ đề nhỏ hơn đó.
Sử dụng càng nhiều màu sắc và các đường nét độc đáo nếu bạn cần để làm cho sơ đồ tư duy của bạn có ý nghĩa nhất đối với bạn.
Các Phương pháp đọc sách hiệu quả nhất
Các kỹ thuật đọc tốt nhất là kỹ thuật SQ3R, đọc lướt, quét, đọc tích cực, đọc chi tiết và đánh giá cấu trúc-đề xuất.
1. Phương pháp đọc SQ3R
Kỹ thuật đọc SQ3R bao gồm 5 bước, mỗi bước với mục tiêu khác nhau giúp bạn hiểu sâu hơn về văn bản.
- Servey/Khảo sát: Đầu tiên hãy khảo sát phần đó để hiểu nhanh về nội dung và cấu trúc của bài đọc. Bằng cách làm này, bạn đang chuẩn bị tâm trí của mình.
- Question/Câu hỏi: Chuẩn bị các câu hỏi cho chính bạn để xem qua khi bạn đọc tài liệu. Một mẹo nhỏ về cách tạo câu hỏi là chuyển tiêu đề đoạn văn thành câu hỏi. Ví dụ, một tiêu đề như “Nâng cao kỹ năng đọc sách”, có thể biến thành câu hỏi: “Tại sao cần Nâng cao kỹ năng đọc sách?, Làm thế nào để Nâng cao kỹ năng đọc sách?”
- Read/Đọc: Đọc với các câu hỏi của bạn trong tâm trí. Trong bước này, bạn có thể kết hợp các kỹ thuật đọc khác có thể phù hợp với bạn như quét hoặc đọc chủ động.
- Recite/Đọc lại: Bây giờ là lúc quay lại và trả lời những câu hỏi bạn đã tạo. Đảm bảo những gì bạn đọc có ý nghĩa và bạn hiểu cách nó trả lời câu hỏi của bạn.
- Review/Đánh giá: Ghi chú lại hoặc nói to những gì bạn đã học. Hãy thử làm như vậy mà không cần nhìn vào ghi chú của bạn hoặc văn bản để kiểm tra những gì bạn có hoặc chưa giữ lại.
Xem chi tiết: Phương pháp đọc SQ3R giúp học tập đạt kết quả tốt hơn
2. Skimming: Kỹ thuật Đọc lướt
Còn được gọi là nắm được ‘ý chính’ của văn bản, đọc lướt là một kỹ thuật đọc mà bạn có thể lướt qua tài liệu để tìm những gì bạn đang tìm kiếm. Điều này được sử dụng tốt nhất khi bạn đã biết ý tưởng chung của văn bản.
Bạn cũng có thể đọc lướt tài liệu trước khi đọc thêm. Chẳng hạn, việc xem sơ qua cách trình bày của một chương hoặc bài báo sẽ giúp bạn biết nơi tìm kiếm thông tin quan trọng trong lần đọc thứ hai.
Sử dụng tính năng đọc lướt cho:
- Đọc các bài đánh giá về dịch vụ hoặc sản phẩm
- Xem qua một bài phát biểu vào phút trước
- Nghiên cứu nhanh
- Ôn tập nhanh trước khi thi
Đọc lướt có thể giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian bằng cách giúp bạn biết được những điểm chính mà không cần hiểu hết toàn bộ văn bản. Nó cũng sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian nếu bạn cần đọc lại tài liệu chuyên sâu hơn vào một thời gian sau.
- Xem chi tiết: Các bước thực hiện kỹ thuật đọc Lướt
3. Scanning: Kỹ thuật đọc Quét
Quét là một phương pháp đọc được sử dụng khi chỉ cần lướt mắt qua một văn bản, thường là để tìm những gì bạn đang tìm kiếm hoặc để tìm bất cứ thứ gì ‘bật ra’ với bạn. Đây là một kỹ thuật đọc thường được sử dụng cho các nhiệm vụ đọc hàng ngày, không mang tính học thuật.
Quét khi đọc:
- Danh sách các chủ đề email
- Những bài báo thời sự
- Thực đơn đồ ăn thức uống
Xem chi tiết: Sự khác nhau giữa Đọc Lướt và đọc Quét Scanning
4. Active Reading: Phương pháp Đọc Chủ động
Đọc chủ động giúp bạn hiểu sâu hơn nhiều về văn bản trước mặt bạn. Phương pháp đọc này nên được sử dụng khi bạn đang đọc một cái gì đó phức tạp hoặc một cái gì đó mà bạn cần phải suy nghĩ chín chắn về nó.
Để đọc chủ động, bạn phải đặt câu hỏi cho chính mình trong suốt văn bản, và suy ngẫm về những câu hỏi đó. Cố gắng liên hệ những gì bạn đang đọc với kinh nghiệm và kiến thức trước đây, đồng thời ghi chú lại nếu điều đó cũng hữu ích.
Đọc chủ động/tích cực với:
- Tài liệu mới, khó và không quen thuộc
- Tài liệu đọc bạn sẽ cần biết rõ
Xem chi tiết: Kỹ thuật đọc Active Reading: Các bước áp dụng phương pháp đọc chủ động
6. Phương pháp đọc: Cấu trúc-Đề xuất-Đánh giá (SPE)
Phương pháp đọc này, đôi khi được gọi là phương pháp SPE (Structure-Proposition-Evaluation), được đề xuất bởi Mortimer Adler trong cuốn sách năm 1940 của ông có tựa đề, “How to read a Book”. Mortimer gợi ý rằng cách tốt nhất để đọc một cuốn sách là tìm ra cấu trúc, các mệnh đề do tác giả đưa ra và tạo ra các đánh giá của riêng bạn.
Để sử dụng phương pháp đọc này, trước tiên bạn phải xác định cấu trúc của một văn bản và tạo một bố cục có tổ chức trong tâm trí của bạn hoặc trên giấy. Sau khi bạn có bố cục, bạn tiếp tục tìm tất cả các mệnh đề hợp lý đi vào từng phần của bố cục. Sau đó, bạn đánh giá các lập luận và mệnh đề và đưa ra kết luận của riêng bạn về bài đọc.
Dưới đây là chi tiết về phương pháp đọc SPE:
- Structure (Cấu trúc): Đầu tiên, người đọc cần tìm hiểu cấu trúc tổng thể của cuốn sách. Điều này bao gồm việc xác định các phần chính, chương, tiêu đề, đoạn văn, và các thành phần khác của cuốn sách. Người đọc cần nhìn vào cách thông tin được tổ chức và sắp xếp để có cái nhìn tổng quan về nội dung.
- Proposition (Đề xuất): Tiếp theo, người đọc tập trung vào các đề xuất hoặc luận điểm được tác giả đưa ra trong cuốn sách. Điều này bao gồm việc nhận ra các ý chính, câu chuyển đổi, và luận điểm được trình bày. Người đọc cần hiểu và xác định rõ các quan điểm và lập luận mà tác giả muốn truyền đạt.
- Evaluation (Đánh giá): Trong giai đoạn này, người đọc đánh giá và phân tích tính hợp lý, độ tin cậy và giá trị của các đề xuất và luận điểm. Điều này bao gồm việc đặt câu hỏi về sự chính xác của các bằng chứng, logic của các lập luận, và các phương pháp được sử dụng bởi tác giả. Người đọc cũng có thể so sánh với những nguồn thông tin khác và đưa ra nhận định khách quan về nội dung.
Phương pháp đọc SPE của Mortimer Adler tập trung vào việc phân tích và đánh giá nội dung sách một cách có hệ thống. Nó giúp người đọc hiểu rõ cấu trúc và ý nghĩa của cuốn sách, cũng như xây dựng khả năng phản biện và đánh giá thông tin một cách logic và sáng suốt.
7. Đọc tích cực và Phản biện
Nếu bạn đã từng thấy mình sâu đến nửa trang và nhận ra rằng bạn chưa tiếp thu bất cứ thứ gì đã viết, nghĩa là bạn đang không tích cực đọc. Đọc tích cực và phản biện giúp bạn lưu giữ thông tin bạn đang đọc bằng cách cung cấp cho bạn sự hiểu biết sâu sắc về văn bản.
Để đọc tích cực, hãy tự đặt câu hỏi cho bản thân. Suy nghĩ chín chắn về ý nghĩa của từ ngữ, tầm quan trọng của sự kiện hoặc mục đích mà tác giả đưa ra. Khi bạn tiếp tục đọc một cách tích cực, nó sẽ trở thành một thói quen.
8. Đọc chuyên sâu và mở rộng
Đọc chuyên sâu liên quan đến việc dành thời gian và nỗ lực để hiểu một chủ đề cụ thể một cách chi tiết và sâu sắc hơn. Điều này bao gồm việc đọc các nguồn tài liệu đa dạng, tìm hiểu các quan điểm khác nhau, phân tích và suy ngẫm về thông tin được trình bày. Khi đọc chuyên sâu, bạn cố gắng tìm hiểu và nắm bắt những khía cạnh phức tạp của chủ đề và xây dựng hiểu biết sâu hơn về nó.
Đọc mở rộng là việc mở rộng phạm vi đọc của mình bằng cách khám phá những nguồn tài liệu, sách và tài liệu nghiên cứu khác nhau liên quan đến một lĩnh vực cụ thể. Thay vì chỉ tập trung vào một số tài liệu chọn lọc, bạn tìm kiếm và khám phá nhiều nguồn thông tin khác nhau để có cái nhìn toàn diện và phong phú về lĩnh vực đó.
Đọc chuyên sâu và mở rộng yêu cầu sự cẩn thận, kiên nhẫn và khả năng tìm hiểu. Bằng cách tập trung vào việc đọc chuyên sâu và mở rộng, bạn có thể trang bị kiến thức sâu về một chủ đề cụ thể hoặc trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực mong muốn.
Bài viết liên quan:
Kết luận
Sau khi nắm rõ các phương pháp đọc sách khác nhau bạn có thể áp dụng mỗi phương pháp phù hợp với từng ngữ cảnh, như trước khi đọc chi tiết cuốn sách bạn nên sử dụng kỹ thuật Skimming để đọc lướt và nắm những điểm quan trọng, để đọc hiểu quả nhưng khá mất thời gian hãy áp dụng phương pháp SQ3R, khi ôn lại những kiến thức trước mỗi kỳ thi kỹ thuật Scanning là một lựa chọn hợp lý.
Áp dụng linh hoạt và có thể kết hợp các phương pháp đọc sách khác nhau, bạn sẽ có những trải nghiệm đọc sách thú vị và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc đọc sách sẽ đem lại lợi ích thiết thực hơn khi được áp dụng kiến thức đó vào cuộc sống thực tế.
Chúc bạn thành công trong việc đọc sách và mở rộng kiến thức của mình!
Chúc bạn thành công!
Nguồn:
- https://www.uopeople.edu/blog/reading-techniques/
