Kỹ năng Giải quyết Vấn đề: Hướng dẫn đầy đủ và Ví dụ minh họa

Không phải ai cũng có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt, đặc biệt khi gặp phải các vấn đề khó khăn trong cuộc sống và công việc hàng ngày, khả năng giải quyết vấn đề thể hiện năng lực tư duy và nền tảng kiến thức của bạn, do vậy kỹ năng này hoàn toàn có thể cải thiện được bằng nhiều cách, và nó sẽ có kết quả khi bạn sẵn sàng và xác quyết rằng tôi muốn điều đó.

Trong bài viết này, chúng ta xem xét các kỹ năng cần thiết để giải quyết vấn đề, cách cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn và hướng dẫn bạn các bước để tiến hành giải quyết vấn đề hiệu quả, nó có thể tốt hơn khi được hỗ trợ bởi một số phương pháp hay các công cụ hữu ích.

Nào hãy bắt đầu khám phá những điều thú vị phía trước cùng Chamdocsach.

Kỹ năng Giải quyết Vấn đề Là gì?

Kỹ năng giải quyết vấn đề là khả năng xác định giải pháp cho một vấn đề hoặc một tình huống, nó liên quan tới việc động não và phân tích so sánh và đánh giá các thông tin để tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề từ đó đưa ra được một giải pháp hợp lý để giải quyết vấn đè.

Một nhân viên có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt vừa là người tự bắt đầu vừa là một đồng đội hợp tác; họ chủ động tìm hiểu gốc rễ của vấn đề và làm việc với những người khác để xem xét nhiều giải pháp trước khi quyết định cách tiếp tục.

Tại sao kỹ năng giải quyết vấn đề lại quan trọng?

Kỹ năng giải quyết vấn đề là quan trọng vì chúng giúp chúng ta đưa ra quyết định thông minh trong cuộc sống và công việc hàng ngày. Dưới đây là một số lý do tại sao nó quan trọng:

• Giúp giải quyết vấn đề: nó giúp chúng ta tìm ra những giải pháp tốt nhất để giải quyết các vấn đề và khó khăn trong cuộc sống.
• Nâng cao khả năng tư duy logic: Khi giải quyết vấn đề, chúng ta phải sử dụng tư duy logic để phân tích các yếu tố và đưa ra quyết định, được rèn luyện thường xuyên chắc chắn khả năng tư duy logic của bạn sẽ nâng lên mỗi ngày.
• Cải thiện khả năng đưa ra quyết định: nó giúp chúng ta đưa ra quyết định tốt hơn dựa trên các thông tin và dữ liệu chính xác. Việc đưa ra quyết định tốt hơn sẽ giúp chúng ta đạt được mục tiêu mong muốn và tránh được các hậu quả tiêu cực.
• Cải thiện khả năng làm việc nhóm: giúp chúng ta hợp tác và làm việc cùng nhau để cùng trao đổi và tìm những sáng kiến phù hợp nhất để giải quyết vấn đề.
• Cải thiện hiệu quả làm việc: Khi chúng ta có thể giải quyết vấn đề nhanh chóng và chính xác, chúng ta sẽ tiết kiệm được thời gian và năng lượng trong công việc.

Một số kỹ năng giải quyết vấn đề chính bao gồm:

• Lắng nghe tích cực
• Kỹ năng Phân tích
• Kỹ năng Nghiên cứu
• Kỹ năng Sáng tạo
• Kỹ năng Giao tiếp
• Kỹ năng Quyết định

Kỹ năng giải quyết vấn đề rất quan trọng trong mọi nghề nghiệp ở mọi cấp độ. Do đó, việc giải quyết vấn đề hiệu quả cũng có thể yêu cầu các kỹ năng kỹ thuật cụ thể của ngành hoặc công việc.

Ví dụ về việc sử dụng các kỹ năng giải quyết vấn đề tại nơi làm việc bao gồm:

• Nghiên cứu các mẫu để hiểu tại sao doanh thu giảm trong quý trước
• Thử nghiệm một kênh tiếp thị mới để tăng lượt đăng ký trang web
• Brainstorming các loại nội dung để chia sẻ với khách hàng tiềm năng
• Thử nghiệm lời kêu gọi hành động để xem lời kêu gọi nào thúc đẩy doanh số bán sản phẩm nhiều nhất
• Triển khai quy trình làm việc mới để tự động hóa quy trình nhóm và tăng năng suất

Thêm 1 ví dụ chi tiết, một y tá đã đăng ký sẽ cần kỹ năng lắng nghe và giao tiếp tích cực khi tương tác với bệnh nhân nhưng cũng sẽ cần kiến thức kỹ thuật hiệu quả liên quan đến bệnh tật và thuốc men. Trong nhiều trường hợp, y tá sẽ cần biết khi nào nên hỏi ý kiến bác sĩ về nhu cầu y tế của bệnh nhân như một phần của giải pháp.

Các kỹ năng Cần thiết để Giải quyết vấn đề

Để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả, bạn có thể sẽ sử dụng một số kỹ năng khác nhau. Dưới đây là một vài ví dụ về các kỹ năng bạn có thể sử dụng khi giải quyết vấn đề:

#1. Kỹ năng Nghiên cứu

Nghiên cứu là một kỹ năng thiết yếu liên quan đến giải quyết vấn đề. Là người giải quyết vấn đề, bạn cần có khả năng xác định nguyên nhân của vấn đề và hiểu nó đầy đủ.

Bạn có thể bắt đầu thu thập thêm thông tin về một vấn đề bằng cách động não với các thành viên khác trong nhóm, tham khảo ý kiến ​​của các đồng nghiệp có kinh nghiệm hơn hoặc thu thập kiến thức thông qua các khóa học hoặc nghiên cứu.

#2. Kỹ năng Phân tích

Bước đầu tiên để giải quyết bất kỳ vấn đề để phân tích tình hình. Kỹ năng phân tích của bạn sẽ giúp bạn hiểu các vấn đề và phát triển các giải pháp hiệu quả.

Bạn cũng sẽ cần các kỹ năng phân tích trong quá trình nghiên cứu để giúp phân biệt giữa các giải pháp hiệu quả và không hiệu quả qua đó lựa chọn ra giải pháp tốt nhất để giải quyết vấn đề.

#3. Kỹ năng Ra Quyết định

Ra quyết định về cách giải quyết các vấn đề phát sinh. Đôi khi với kinh nghiệm trong ngành bạn có thể đưa ra quyết định nhanh chóng. Kỹ năng phân tích và nghiên cứu vững chắc có thể giúp ích cho những người có ít kinh nghiệm trong lĩnh vực của họ.

Cũng có thể có những lúc thích hợp để dành một chút thời gian để đưa ra giải pháp hoặc báo cáo vấn đề cho người có khả năng giải quyết vấn đề đó hơn.

#4. Kỹ năng Giao tiếp

Kỹ năng giao tiếp rất quan trọng trong việc truyền tải thông tin để những người tham gia hiểu rõ vấn đề, khi xác định các giải pháp khả thi, bạn sẽ cần biết cách truyền đạt vấn đề cho người khác. Bạn cũng sẽ cần biết kênh liên lạc nào là phù hợp nhất khi tìm kiếm sự trợ giúp.

Sau khi bạn tìm ra giải pháp, việc truyền đạt giải pháp đó một cách rõ ràng sẽ giúp giảm thiểu mọi sự nhầm lẫn và giúp việc thực hiện giải pháp trở nên dễ dàng hơn.

#5. Kỹ năng Quản lý rủi ro

Mọi vấn đề phát sinh đều mang lại một số rủi ro. Bạn cần xác định được những tình huống có thể xảy ra và xây dựng kế hoạch dự phòng cho trường hợp xấu nhất.

Điều này giúp giảm thiểu tổn thất cho dự án, cho doanh nghiệp. Vì vậy, nếu bạn không có kỹ năng quản lý rủi ro thì rất khó có thể giải quyết vấn đề được tốt.

#6. Kỹ năng Sáng tạo

Kỹ năng sáng tạo giúp bạn nảy ra những ý tưởng độc đáo, bất ngờ mà không phải ai cũng có thể nghĩ ra. Điều này sẽ chứng tỏ được năng lực làm việc cũng như giá trị mà bạn có thể đem lại cho bản thân và cho tổ chức.

#7. Kỹ năng Đáng tin cậy

Đáng tin cậy là một trong những kỹ năng quan trọng nhất đối với người giải quyết vấn đề. Giải quyết vấn đề một cách kịp thời là điều cần thiết. Nhà tuyển dụng đánh giá cao những cá nhân mà họ có thể tin tưởng để xác định và sau đó thực hiện các giải pháp nhanh nhất và hiệu quả nhất có thể.

Hướng dẫn Các bước Giải quyết vấn đề hiệu quả

Giải quyết vấn đề bắt đầu bằng việc xác định vấn đề.

Ví dụ, một giáo viên có thể cần tìm ra cách cải thiện thành tích của học sinh trong bài kiểm tra trình độ viết. Để làm được điều đó, giáo viên sẽ xem xét các bài kiểm tra viết để tìm ra những điểm cần cải thiện.

Họ có thể thấy rằng học sinh có thể xây dựng các câu đơn giản, nhưng các em đang gặp khó khăn với việc viết các đoạn văn và sắp xếp các đoạn văn đó thành một bài văn hoàn chỉnh.

Để giải quyết vấn đề, giáo viên sẽ làm việc với học sinh về cách thức và thời điểm viết câu ghép, cách viết đoạn văn và cách tổ chức một bài văn.

5 bước giải quyết vấn đề như sau:

Bước 1. Xác định vấn đề (Phân tích các Nguyên nhân)

Để giải quyết một vấn đề, bạn phải tìm ra nguyên nhân gây ra nó. Điều này yêu cầu bạn phải thu thập và đánh giá dữ liệu, cô lập các trường hợp góp phần có thể xảy ra và xác định chính xác những gì cần giải quyết để có giải pháp.

Để làm điều này, bạn sẽ sử dụng các kỹ năng như:

• Thu thập dữ liệu
• Phân tích dữ liệu
• Tìm hiểu thực tế
• Phân tích lịch sử

Chẩn đoán tình huống để bạn tập trung vào vấn đề chứ không chỉ các triệu chứng của nó. Các kỹ thuật giải quyết vấn đề hữu ích bao gồm sử dụng lưu đồ để xác định các bước dự kiến của một quy trình và sơ đồ nguyên nhân và kết quả để xác định và phân tích nguyên nhân gốc rễ.

Các phần bên dưới giúp giải thích các bước giải quyết vấn đề chính. Các bước này hỗ trợ sự tham gia của các bên liên quan, sử dụng thông tin thực tế, so sánh kỳ vọng với thực tế và tập trung vào nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Bạn nên bắt đầu bằng cách:

• Xem xét và ghi lại cách các quy trình hiện đang hoạt động (nghĩa là ai làm gì, với thông tin gì, sử dụng công cụ nào, giao tiếp với tổ chức và cá nhân nào, trong khung thời gian nào, sử dụng định dạng nào).
• Đánh giá tác động có thể có của các công cụ mới và các chính sách được sửa đổi trong quá trình phát triển mô hình “điều nên làm” của bạn.

Bước 2. Tạo ra các Giải pháp can thiệp

Khi bạn đã xác định được nguyên nhân, hãy suy nghĩ về các giải pháp khả thi. Đôi khi điều này liên quan đến tinh thần đồng đội vì hai (hoặc nhiều) bộ óc thường tốt hơn một.

Một chiến lược duy nhất hiếm khi là lộ trình rõ ràng để giải quyết một vấn đề phức tạp; nghĩ ra một tập hợp các giải pháp thay thế giúp bạn bảo vệ cơ sở của mình và giảm nguy cơ bị lộ nếu chiến lược đầu tiên bạn thực hiện thất bại.

Trì hoãn việc lựa chọn một giải pháp cho đến khi một số giải pháp thay thế giải quyết vấn đề tiếp theo được đề xuất. Xem xét nhiều lựa chọn thay thế có thể nâng cao đáng kể giá trị của giải pháp lý tưởng của bạn.

Khi bạn đã quyết định mô hình “nên là gì”, tiêu chuẩn mục tiêu này sẽ trở thành cơ sở để phát triển lộ trình điều tra các giải pháp thay thế. Kỹ thuật động não và giải quyết vấn đề theo nhóm đều là những công cụ hữu ích trong giai đoạn giải quyết vấn đề này.

Điều này liên quan đến các kỹ năng như:

• Động não
• Tư duy Sáng tạo
• Dự đoán
• Suy luận
• Thiết kế dự án
• Lập kế hoạch dự án

Bước 3. Đánh giá Giải pháp

Tùy thuộc vào bản chất của vấn đề, việc đánh giá các giải pháp tốt nhất có thể được thực hiện bởi các nhóm được chỉ định, trưởng nhóm hoặc chuyển tiếp đến những người ra quyết định của công ty.

Bất cứ ai đưa ra quyết định đều phải đánh giá chi phí tiềm năng, nguồn lực cần thiết và các rào cản có thể có đối với việc thực hiện giải pháp thành công.

Những người giải quyết vấn đề có kỹ năng sử dụng một loạt các cân nhắc khi lựa chọn giải pháp thay thế tốt nhất. Họ xem xét mức độ mà:

• Một giải pháp thay thế cụ thể sẽ giải quyết vấn đề mà không gây ra các vấn đề không lường trước khác.
• Tất cả các cá nhân liên quan sẽ chấp nhận giải pháp thay thế.
• Việc thực hiện phương án thay thế có khả năng xảy ra.
• Phương án thay thế phù hợp với các ràng buộc của tổ chức.

Điều này đòi hỏi một số kỹ năng, bao gồm:

• Phân tích
• Thảo luận
• Chứng thực
• Làm việc theo nhóm
• Phát triển thử nghiệm
• Hòa giải
• Ưu tiên

Bước 4. Thực hiện Kế hoạch

Khi một quá trình hành động đã được quyết định, nó phải được thực hiện cùng với các điểm chuẩn có thể xác định nhanh chóng và chính xác liệu nó có hoạt động hay không.

Việc thực hiện kế hoạch cũng liên quan đến việc cho nhân viên biết về những thay đổi trong quy trình vận hành tiêu chuẩn.

Các nhà lãnh đạo có thể được yêu cầu chỉ đạo những người khác thực hiện giải pháp, “bán” giải pháp hoặc tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện với sự giúp đỡ của những người khác.

Thu hút sự tham gia của những người khác trong quá trình triển khai là một cách hiệu quả để đạt được sự ủng hộ và hỗ trợ cũng như giảm thiểu khả năng chống lại những thay đổi tiếp theo.

Điều này đòi hỏi các kỹ năng như:

• Quản lý dự án
• Thực hiện dự án
• Sự hợp tác
• Quản lý thời gian
• Phát triển điểm chuẩn

Bước 5. Đánh giá hiệu quả của giải pháp

Sau khi một giải pháp được triển khai, những người giải quyết vấn đề tốt nhất sẽ có sẵn các hệ thống để đánh giá xem giải pháp đó có hoạt động nhanh hay không.

Bằng cách này, họ sẽ biết sớm nhất có thể liệu sự cố đã được giải quyết chưa hay liệu họ có phải thay đổi phản hồi của mình đối với sự cố giữa chừng hay không.

Điều này đòi hỏi các kỹ năng:

• Giao tiếp
• Phân tích dữ liệu
• Khảo sát
• Phản hồi của khách hàng
• Theo dõi
• Xử lý sự cố

Một cách thể hiện 5 bước Giải quyết vấn đề với sơ đồ bánh xe trực quan giúp bạn dễ hình dung và nhớ tốt hơn qua Infographic sau:

Những cách hay giúp bạn Cải thiện Kỹ năng Giải quyết vấn đề

Có một số phương pháp bạn có thể sử dụng để cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề của mình. Cho dù bạn đang tìm việc hay hiện đang làm việc, việc cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề và các khả năng liên quan sẽ giúp bạn trở thành một ứng viên và nhân viên mạnh mẽ.

#1. Tìm hiểu Cách Xác định vấn đề

Giải quyết vấn đề không chỉ yêu cầu tìm giải pháp cho các vấn đề đã có sẵn. Đó cũng là về việc chủ động khi có điều gì đó không hoạt động như bạn mong đợi. Thực hành đặt câu hỏi và tò mò về các quy trình và hoạt động trong cuộc sống hàng ngày của bạn.

• Bạn có thể cải thiện điều gì?
• Bạn sẽ làm gì nếu bạn có nhiều nguồn lực hơn cho quá trình này?
• Nếu bạn có ít nguồn lực hơn?

Thách thức chính mình để thách thức thế giới xung quanh bạn.

#2. Tư duy kỹ thuật số

Nam cho biết: Các nhà tuyển dụng ở nơi làm việc hiện đại đánh giá cao các kỹ năng giải quyết vấn đề với việc áp dụng kỹ thuật số, chẳng hạn như khả năng tìm ra giải pháp công nghệ cho một vấn đề truyền thống.

#3. Hợp tác

Việc giải quyết vấn đề không được thực hiện trong một hầm chứa và không nên như vậy. Sử dụng các kỹ năng cộng tác của bạn để thu thập nhiều quan điểm khác nhau dù là trái ngược quan điểm của bạn, hãy ghi nhận tất cả, không phán xét, đánh giá bất cứ một ý tưởng nào, cố gắng thực hành lắng nghe chủ động để loại bỏ sự thiên vị và lắng nghe các giải pháp thay thế.

Hỏi những người khác xem họ nghĩ vấn đề đến từ đâu và giải pháp nào sẽ giúp ích cho họ trong quy trình làm việc của bạn. Từ đó, cố gắng thỏa hiệp về một giải pháp có thể mang lại lợi ích cho tất cả mọi người.

#4. Thích nghi

Nếu chúng ta học được bất cứ điều gì trong vài năm qua, thì đó là thế giới công việc không ngừng thay đổi – điều đó có nghĩa là điều quan trọng là phải biết cách thích nghi. Hãy thoải mái thu hẹp một giải pháp, sau đó thay đổi hướng của bạn khi đồng nghiệp cung cấp một thông tin mới.

Thử thách bản thân để thoát ra khỏi vùng an toàn của bạn, dù là với thói quen cá nhân hay thử một hệ thống mới tại nơi làm việc.

#5. Đặt mình vào giữa những khoảnh khắc khó khăn

Giống như việc thích nghi đòi hỏi bạn phải thử thách thói quen và truyền thống của mình, việc giải quyết vấn đề tốt đòi hỏi bạn phải đặt mình vào những tình huống đầy thách thức — đặc biệt là những tình huống mà bạn không có kinh nghiệm hoặc chuyên môn liên quan để tìm ra giải pháp.

Bởi vì bạn sẽ không biết cách giải quyết vấn đề, nên bạn sẽ học được những kỹ năng giải quyết vấn đề mới và cách vượt qua những thách thức mới. Hãy hỏi người quản lý hoặc đồng nghiệp của bạn xem bạn có thể giúp họ giải quyết một vấn đề phức tạp hay không và hãy chủ động đặt câu hỏi cho họ trong quá trình thực hiện.

#6. Tích lũy kiến ​​thức trong lĩnh vực của bạn

Tùy thuộc vào ngành của bạn, việc giải quyết vấn đề có thể dễ dàng hơn nếu bạn có kiến thức kỹ thuật làm việc vững chắc. Bạn có thể có thêm kiến thức kỹ thuật thông qua các khóa học bổ sung, đào tạo hoặc thực hành.

#7. Tìm kiếm cơ hội để giải quyết vấn đề

Bằng cách đặt mình vào những tình huống mới, bạn có nhiều khả năng tiếp xúc với các cơ hội để giải quyết vấn đề hơn. Bạn có thể thấy có nhiều cơ hội tình nguyện tham gia các dự án mới với vai trò hiện tại của mình, trong một nhóm khác hoặc bên ngoài nơi làm việc cho một tổ chức khác, khi đó bạn có thể sẽ học hỏi được nhiều điều mới từ những người có kinh nghiệm trong nhóm.

#8. Thực hành trên những tình huống giả định

Thực hành và đóng vai có thể là những công cụ hữu ích khi học cách phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn. Bạn có thể tìm sách thực hành chuyên nghiệp cho ngành của mình và các tình huống giải quyết vấn đề trực tuyến. Thực hành cách bạn có thể giải quyết những vấn đề đó và xác định xem các giải pháp tiềm năng của bạn có khả thi hay không.

Ví dụ: trong dịch vụ khách hàng, bạn có thể tìm thấy một tình huống như “Bạn sẽ xử lý một khách hàng đang tức giận như thế nào?” hoặc “Bạn phản hồi thế nào khi khách hàng yêu cầu hoàn lại tiền?”

Thực hành cách bạn có thể xử lý những tình huống này hoặc các tình huống khác phổ biến trong ngành của bạn có thể giúp bạn nhanh chóng đưa ra các giải pháp khi chúng phát sinh trong công việc.

#9. Quan sát cách người khác giải quyết vấn đề

Bạn có thể có những đồng nghiệp là những người giải quyết vấn đề lành nghề. Quan sát cách những đồng nghiệp đó giải quyết vấn đề có thể giúp bạn cải thiện kỹ năng của chính mình.

Nếu có thể, hãy hỏi một trong những đồng nghiệp có kinh nghiệm hơn xem bạn có thể quan sát các kỹ thuật của họ không. Đặt câu hỏi có liên quan có thể hữu ích trong việc áp dụng chúng trong sự nghiệp của riêng bạn.

Ví dụ về các tình huống ứng dụng kỹ năng giải quyết vấn đề

Tình huống #1: Một nhóm công nhân gặp vấn đề liên quan đến hiệu suất làm việc

1. Tạo sơ đồ xương cá, ta có thể liệt kê các yếu tố có thể ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc của nhóm công nhân, bao gồm yếu tố nhân lực, quy trình làm việc, thiết bị, môi trường làm việc và văn hóa tổ chức.
2. Sử dụng Kỹ thuật 5 why giúp đi sâu vào nguyên nhân gốc rễ của vấn đề bằng cách liên tục đặt câu hỏi “Tại sao?” nhiều lần, như “Tại sao hiệu suất làm việc của nhóm A bị giảm so với tháng trước?”
3. Sử dụng kỹ thuật Khảo sát và phỏng vấn có thể tiếp cận trực tiếp với người lao động và cung cấp những thông tin quan trọng để tìm ra nguyên nhân và giải pháp phù hợp.
4. Kiểm tra và phân tích dữ liệu về hiệu suất làm việc của nhóm công nhân. Sử dụng các hệ thống quản lý công việc, báo cáo sản xuất và các chỉ số liên quan, công ty có thể đánh giá hiệu suất làm việc của từng cá nhân và nhóm công nhân.

Ví dụ #2. về giải quyết vấn đề trong học tập, bạn là một sinh viên gặp khó khăn trong học tập

1. Đầu tiên, bạn nên tổ chức và phân tích các thông tin liên quan đến hiệu suất học tập của mình, bao gồm bảng điểm, lịch trình học, phản hồi từ giảng viên và nhận xét cá nhân về phương pháp học.
2. Sử dụng phương pháp SMART để đặt mục tiêu: Sinh viên nên áp dụng phương pháp SMART để đặt ra các mục tiêu học tập cụ thể, đo lường được và khả thi.
3. Dựa trên mục tiêu đã đặt ra, sinh viên nên tạo kế hoạch học tập chi tiết, bao gồm lịch học, lịch ôn tập, và thời gian dành cho các hoạt động học tập khác.
4. Sử dụng phương pháp học tập phù hợp với bản thân. Có thể là việc chia sẻ kiến thức với nhóm bạn cùng học , sử dụng các công cụ và ứng dụng hỗ trợ học tập, hoặc tạo ra các bài tập và câu hỏi để tăng cường kiến thức.
5. Bạn có thể tìm kiếm sự hỗ trợ từ giảng viên, bạn bè hoặc nguồn tư liệu học tập.

Và nhiều ví dụ minh họa về ứng dụng kỹ năng giải quyết vấn đề bạn có thể tham khảo thêm tại bài viết:

• 5 ví dụ về kỹ năng giải quyết vấn đề linh hoạt và thông minh

Phương pháp/công cụ hỗ trợ Giải quyết vấn đề

1. Sơ đồ Mindmap

• Sơ đồ tư duy là phương pháp phân tích, tổng hợp vấn đề qua hình ảnh, màu sắc để người dùng dễ nắm bắt các vấn đề được mô tả.
• Ưu điểm của sơ đồ tư duy là tiết kiệm thời gian, tăng khả năng ghi nhớ, kích thích sự sáng tạo, giải quyết vấn đề và lên ý tưởng.

2. Biểu đồ xương cá Ishikawa

Biểu đồ Xương cá là một công cụ giải quyết vấn đề phổ biến được đặt tên như vậy bởi vì, sau khi hoàn thành, chúng giống như bộ xương của một con cá.

Với các nguyên nhân gốc rễ có thể có của vấn đề (xương sườn) phân nhánh từ hai bên của đường cột sống gắn với đầu (vấn đề), sơ đồ xương cá động cho phép bạn:

• Đặt ra một tập hợp các lý do có thể có liên quan cho một vấn đề hiện có
• Điều tra từng khả năng bằng cách chia nhỏ nó thành các nguyên nhân phụ
• Xem các yếu tố góp phần liên quan đến nhau như thế nào

Biểu đồ Xương cá còn được gọi là biểu đồ nguyên nhân và kết quả hoặc biểu đồ Ishikawa.

Các bài viết liên quan:

• Hướng dẫn sử dụng Sơ đồ Xương cá để xác định vấn đề
• 10+ Ví dụ Sơ đồ Xương cá: Giúp Giải quyết Vấn đề nhẹ nhàng hơn

3. Áp dụng nguyên tắc IDEAL

IDEAL là từ viết tắt của Identify, Define, Explore, Action, Look and Learn. Vậy nên, nguyên tắc IDEAL được hiểu như thế nào?

• Identify (Nhận thức vấn đề): Giúp bạn tìm ra vấn đề cần giải quyết một cách nhanh chóng và hiệu quả. Qua các tín hiệu như lời nói, cử chỉ hoặc hành động của một người, bạn có thể phát hiện được vấn đề mà họ đang gặp phải.
• Define (Xác định nguyên nhân): Giúp bạn nắm được mục tiêu khi bắt đầu giải quyết vấn đề. Từ đó, bạn sẽ đề ra các bước giải pháp phù hợp.
• Explore (Tìm kiếm chiến lược khả thi): Sau khi xác định nguyên nhân và mục tiêu, bạn cần đưa ra các giải pháp khả thi cho vấn đề đó. Với bước này, bạn nên đặt ra nhiều giải pháp phù hợp với vấn đề, đối tượng và tình huống. Đồng thời, các giải pháp phải được xem xét kỹ lưỡng để chọn ra một giải pháp hiệu quả nhất.
• Action (Xây dựng kế hoạch và thực hiện): Mọi vấn đề đều cần giải quyết và xử lý nhanh chóng. Vậy nên, sau khi tìm ra giải pháp thích hợp, bạn cần xây dựng kế hoạch và bắt tay vào thực hiện ngay lập tức.
• Look and Learn (Xem lại và học hỏi): Sau khi vấn đề được giải quyết, bạn nên đánh giá, nhìn lại quá trình giải quyết và học hỏi kinh nghiệm để áp dụng cho các vấn đề tương tự trong tương lai.

4. Các phương pháp và công cụ khác

Và còn nhiều phương pháp và công cụ hữu ích khác để giải quyết vấn đề hiệu quả, bạn khám phá để sử dụng linh hoạt trong từng trường hợp và bối cảnh cụ thể, Xem thêm tại: Top 10+ Công cụ hữu ích để Giải quyết vấn đề

Các lỗi thường gặp khi giải quyết vấn đề

Trong quá trình giải quyết vấn đề, có thể xảy ra nhiều lỗi thường gặp dẫn đến không thể tìm ra giải pháp hiệu quả. Dưới đây là một số lỗi phổ biến khi giải quyết vấn đề:

1. Thiếu thông tin: Khi không có đủ thông tin để hiểu rõ vấn đề, việc tìm ra giải pháp phù hợp sẽ trở nên khó khăn.
2. Không tập trung vào nguyên nhân chính: Nhiều khi, người giải quyết vấn đề chỉ tập trung vào các triệu chứng của vấn đề, mà không phân tích nguyên nhân chính gây ra vấn đề. Việc này sẽ khiến cho giải pháp đưa ra không thực sự hiệu quả.
3. Không đưa ra các giả thuyết: Khi giải quyết vấn đề, việc đưa ra các giả thuyết giúp định hướng tìm kiếm giải pháp chính xác hơn. Nếu thiếu giả thuyết, có thể dẫn đến việc tìm kiếm giải pháp không hiệu quả.
4. Không tạo ra các giải pháp thay thế: Khi giải quyết vấn đề, việc tạo ra các giải pháp thay thế sẽ giúp bạn có nhiều lựa chọn hơn, nếu một giải pháp không thực sự hiệu quả.
5. Không sử dụng các công cụ phân tích và đánh giá: Các công cụ phân tích và đánh giá giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề và tìm ra các giải pháp khả thi. Nếu không sử dụng các công cụ này, bạn có thể đánh giá không đúng và tìm ra các giải pháp không phù hợp.
6. Thiếu sự hợp tác và trao đổi ý kiến: Khi giải quyết vấn đề, sự hợp tác và trao đổi ý kiến với các thành viên trong nhóm là rất quan trọng. Nếu không hợp tác và không trao đổi ý kiến, các giải pháp tìm được có thể không đạt hiệu quả cao.

Kết luận: Điểm mấu chốt

Nguồn tham khảo:

• https://www.jobscan.co/blog/problem-solving-skills/
• https://www.indeed.com/career-advice/resumes-cover-letters/problem-solving-skills
• https://www.thebalancemoney.com/problem-solving-skills-with-examples-2063764
• https://asq.org/quality-resources/problem-solving
• https://glints.com/vn/blog/ky-nang-giai-quyet-van-de-la-gi/