Bạn có bao giờ tự hỏi, “Mindmap” chính xác là gì không?
Hãy tưởng tượng bạn đang nghe bài giảng môn lịch sử toàn mốc dữ kiện, và con số đó là một thách thức cho bộ não của bạn có thể ghi nhớ tốt những thông tin này, tin tốt là có một phương pháp trực quan hóa giúp bạn ghi nhớ tốt hơn đó chính là Mind map.
Thay vì cách ghi chú thông thường, bạn có thể tạo sơ đồ tư duy về các sự kiện về Chiến tranh thế giới thứ nhất khi bạn nghe thấy chúng, thông tin được trực quan hóa bằng hình ảnh giúp não bộ ghi nhớ tốt hơn.
Nhưng làm thế nào để bạn có thể vẽ mindmap, ví dụ như đang nghe giảng môn lịch sử?
Và, sơ đồ tư duy có thể tăng cường trí nhớ, khả năng học tập và sự sáng tạo của bạn không?
Trong bài viết này, bạn sẽ khám phá để nhận hướng dẫn đầy đủ về bản đồ tư duy, cách vẽ sơ đồ tư duy, bao gồm nhiều ví dụ về mindmap. Chúng ta cũng sẽ kiểm tra xem liệu việc lập bản đồ tư duy có thể cải thiện trí não và khả năng sáng tạo của bạn hay không và bạn có thể làm gì được gì nữa với mind map.
Mindmap (Sơ đồ Tư duy) là gì?
Mindmap là một phương pháp tư duy đơn giản và trực quan giúp tổ chức các ý tưởng của bạn một cách rõ ràng và dễ nhớ hơn. Nó tập trung vào một khái niệm hoặc ý tưởng trung tâm và sử dụng cấu trúc cây và cấu trúc phân cấp hướng tâm để thể hiện các mối quan hệ và liên kết giữa các ý tưởng khác nhau.
Sơ đồ tư duy giúp bạn xây dựng một bức tranh tổng quan về chủ đề, với ý tưởng trung tâm ở trung tâm và các ý tưởng liên quan xung quanh nó. Bằng cách sử dụng hình ảnh, màu sắc và biểu đồ, mindmap thúc đẩy quá trình tư duy sáng tạo và hỗ trợ việc ghi nhớ thông tin một cách hiệu quả.
Nghĩa của tất cả những thứ đó là gì? Chúng ta hãy đi vào chi tiết.
Lược sử Sơ lược về Biểu đồ Tư duy
Thực hành vẽ bản đồ thông tin đã có từ vài thế kỷ trước.
Một số người thực hiện với bản đồ tư duy đầu tiên là của nhà triết học thế kỷ thứ 3 Porphyry of Tyros. Ramon Llull, Leonardo Da Vinci và Isaac Newton cũng sử dụng kỹ thuật lập bản đồ tư duy. Rất lâu sau đó, vào những năm 1960, các nhà khoa học Allan Collins và Ross Quillian đã phát triển mạng ngữ nghĩa thành Biểu đồ tư duy.
Tuy nhiên, nhà tư vấn tâm lý học Tony Buzan là người đầu tiên phổ biến thuật ngữ “Mind map”. Buzan đã vẽ những cấu trúc giống cây, đầy màu sắc được gọi là cây xuyên tâm, trong đó chủ đề trung tâm được phân nhánh thành một số chủ đề phụ.
Tony Buzan định nghĩa Sơ đồ Tư duy là “một kỹ thuật đồ họa mạnh mẽ cung cấp chìa khóa chung để mở ra tiềm năng của bộ não. Nó khai thác đầy đủ các kỹ năng của vỏ não – từ ngữ, hình ảnh, con số, logic, nhịp điệu, màu sắc và nhận thức không gian – theo một cách duy nhất, mạnh mẽ duy nhất. ”
Những hình ảnh đại diện do Buzan giới thiệu hiện đang được sử dụng bởi sinh viên, giáo viên, kỹ sư, nhà tâm lý học, vv.
Ví dụ về Sơ đồ tư duy
Một bài tập lập biểu đồ tư duy đầy màu sắc và hấp dẫn. Và, kết quả trông có vẻ phân tích và nghệ thuật cùng một lúc.
Dưới đây là một số ví dụ tuyệt vời về việc bản đồ tư duy có thể thú vị và hấp dẫn như thế nào. Một số trong số chúng trông có vẻ lộn xộn – nhưng hãy nhìn sâu hơn và bạn sẽ thấy chúng là những ví dụ về các dòng chảy chi tiết của tư duy.
Những ví dụ hấp dẫn này đầy màu sắc, mặc dù trong một số trường hợp, cũng khá choáng ngợp về mặt thị giác.
Tại sao Mindmap lại hiệu quả?
Người đoạt giải Nobel Nghiên cứu của Tiến sĩ Roger Sperry đã chứng minh rằng các hình thức ghi chú bằng hình ảnh hiệu quả hơn các phương pháp viết.
Ông đã chỉ ra rằng não được chia thành hai bán cầu để thực hiện các kỹ năng của vỏ não như logic, trí tưởng tượng, nhận dạng màu sắc và các kỹ năng khác. Các chức năng này hoạt động đồng bộ khi bạn lập bản đồ tư duy của mình, tạo ra ấn tượng lâu dài trong não.
Mindmap có hiệu quả vì:
- Chúng thúc đẩy bạn loại bỏ phong cách tư duy gạch đầu dòng thông thường, điều này thúc đẩy bạn sử dụng khả năng sáng tạo của mình.
- Chúng được trình bày ở định dạng thân thiện với não bộ – và mọi người có thể nắm bắt các mối liên kết một cách nhanh chóng.
- Chúng cho bạn thấy bức tranh lớn hơn.
- Chúng giúp bạn tập trung vào các vấn đề chính.
- Chúng cho bạn thời gian để “suy nghĩ lan tỏa” khi bạn tạm dừng để thay đổi màu sắc và suy ngẫm về các từ khóa và hình ảnh.
- Và, chúng giúp bạn lưu giữ và nhớ lại nhiều thông tin hơn thông qua các mẫu và liên kết.
Tiếp theo, hãy xem lý do tại sao việc lập sơ đồ tư duy có thể có lợi.
Lợi ích
Nhiều nghiên cứu đã đi vào kiểm tra hiệu quả của bản đồ tư duy.
Trong một nghiên cứu năm 2005 của G. Cunningham, 80% sinh viên đồng ý rằng lập bản đồ tư duy giúp họ hiểu các khái niệm khoa học tốt hơn.
Paul Farrand đã chứng minh tính hiệu quả của việc lập bản đồ tư duy như một kỹ thuật nghiên cứu và khuyến khích việc sử dụng nó trong các chương trình giảng dạy y tế.
Bản đồ tư duy được biết đến là cách giúp bạn cải thiện năng suất trong công việc, thành công trong học tập và thậm chí là quản lý cuộc sống của bạn.
Đây là cách bạn có thể áp dụng nó trong cuộc sống hàng ngày của mình:
- Ghi chú: Bạn có thể vạch ra các ghi chú từ một podcast, một cuộc thảo luận về dự án hoặc một cuộc hội thảo.
- Động não: Giúp cộng tác trong thời gian thực với các thành viên trong nhóm của bạn để đưa ra các quyết định sáng suốt.
- Học bài: Bạn có thể tóm tắt sách, giúp đọc việc sách hiệu quả hơn.
- Trình bày thông tin cho khán giả: Sử dụng thông tin đó để nhóm của bạn ủng hộ bất cứ điều gì thông qua các câu chuyện được tường thuật rõ ràng.
- Giải quyết vấn đề: Đôi khi, sẽ hữu ích nếu bạn vạch ra tình huống hiện tại và tình huống mong muốn của mình một cách riêng biệt. Điều này sẽ giúp bạn đưa ra các giải pháp một cách dễ dàng.
- Tăng khả năng sáng tạo: Từ ngữ, hình ảnh và màu sắc bạn sử dụng cho phép bạn nhìn thông tin từ một góc độ rất khác.
- Lập kế hoạch: Lập kế hoạch cho kỳ nghỉ hoặc chiến lược marketing tiếp theo của bạn bằng cách sử dụng bản đồ tư duy.
- Học ngôn ngữ: Sử dụng mindmap giúp ghi nhớ từ vựng tốt hơn.
Bài viết liên quan:
Ai, Khi nào và Làm thế nào để lập mind map
Bây giờ bạn đã có một ý tưởng hợp lý về Sơ đồ tư duy, hãy hiểu Ai nên sử dụng nó, cũng như khi nào và như thế nào?
Ai Nên Sử dụng mindmap?
Bản đồ tư duy đặc biệt hữu ích cho những ai:
- Ghi nhớ một hình ảnh trực quan hoặc một sơ đồ tốt hơn so với các đoạn văn bản.
- Hoặc cần luyện tập để trở nên trực quan hơn.
- Đối phó với nhiều thông tin hoặc một dự án cần rõ ràng hơn.
- Cần động não tìm kiếm ý tưởng từ người khác để xây dựng một dự án hoặc giải pháp lớn hơn.
Lập bản đồ tư duy cũng đã được chứng minh là hữu ích cho những học sinh mắc chứng khó đọc và những người mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý.
Khi nào bạn nên sử dụng Bản đồ tư duy?
Tạo bản đồ tư duy khi bạn cần đạt được mục tiêu nào đó như:
- Để hiểu tài liệu khóa học hoặc dự án của bạn tốt hơn hoặc
- Để đánh giá ý tưởng từ các buổi động não.
Bạn có thể sử dụng bản đồ tư duy trong nhiều trường hợp khác nhau, bao gồm:
- Lập kế hoạch dự án: Bản đồ tư duy giúp bạn tập trung và sắp xếp những ý tưởng liên quan đến kế hoạch dự án một cách dễ dàng.
- Tổ chức ý tưởng: Bản đồ tư duy là một công cụ hữu ích để xây dựng các ý tưởng mới và kết nối các ý tưởng với nhau.
- Giải quyết vấn đề: Bản đồ tư duy giúp bạn phân tích và đưa ra các giải pháp cho các vấn đề khó khăn.
- Quản lý thời gian: Bản đồ tư duy giúp bạn quản lý thời gian hiệu quả bằng cách sắp xếp các nhiệm vụ và tập trung vào những công việc quan trọng nhất.
- Học tập và ghi chép: Bản đồ tư duy là một công cụ hữu ích để tổ chức các kiến thức và ghi chép thông tin quan trọng trong quá trình học tập.
Ví dụ cụ thể về việc sử dụng bản đồ tư duy bao gồm:
- Sử dụng bản đồ tư duy để phân tích vấn đề và đưa ra giải pháp cho một dự án phát triển phần mềm.
- Tổ chức các ý tưởng và thông tin liên quan đến một bài thuyết trình bằng bản đồ tư duy.
- Sử dụng bản đồ tư duy để xây dựng kế hoạch học tập cho một kỳ học mới.
- Sử dụng bản đồ tư duy để quản lý các nhiệm vụ và thời gian trong công việc hàng ngày.
- Sử dụng bản đồ tư duy để tổ chức các ý tưởng cho một chiến dịch quảng cáo mới.
Hãy nhớ rằng – bản đồ tư duy không phải là mục tiêu cuối cùng.
Và đừng dành quá nhiều thời gian để hoàn thiện nó. Nếu mất quá nhiều thời gian, nó có thể cản trở tư duy sáng tạo của bạn.
Cách vẽ Sơ đồ Tư duy
Vẽ mindmap khá đơn giản.
Ví dụ: nếu bạn muốn chuẩn bị chương trình cuộc họp, hãy dành một trang trống và làm theo các bước cơ bản sau:
- Vẽ một bong bóng ở giữa trang với tiêu đề “Cuộc họp” của bạn.
- Phân nhánh với các bong bóng mới từ chủ đề trung tâm, với mỗi nhánh đại diện cho các chủ đề bạn muốn giải quyết.
- Vẽ các đường để kết nối mỗi chủ đề phụ với bong bóng ở giữa.
- Thêm ý tưởng mới bắt đầu từ cái chung đến cái cụ thể.
- Lặp lại điều này cho mỗi chủ đề phụ phân nhánh từ các chủ đề.
Các Quy tắc Lập Bản đồ Tư duy là gì?
Bản đồ tư duy có nghĩa là có thứ bậc và thể hiện mối quan hệ giữa các phần của tổng thể.
Các nguyên tắc bạn có thể sử dụng là gì?
Mẹo vẽ sơ đồ tư duy
Dưới đây là một số quy tắc lập bản đồ tư duy để làm cho Sơ đồ tư duy của bạn trở nên biểu cảm và hấp dẫn.
- Sử dụng màu sắc, hình minh họa và hình ảnh: Một số bản đồ tư duy hiệu quả nhất có nhiều nét vẽ nguệch ngoạc và ký hiệu hơn là từ ngữ.
- Giữ cho các chủ đề và chủ đề phụ ngắn gọn: Bám sát vào mỗi từ đơn hoặc chỉ một bức tranh thay vì các cụm từ hoặc câu dài.
- Từ khóa cho các nhánh: Đặt tên cho các nhánh hoặc dòng của bạn bằng cách sử dụng một từ khóa cho mỗi nhánh.
- Sử dụng các kích thước và căn chỉnh văn bản khác nhau: Cung cấp càng nhiều dấu hiệu trực quan càng tốt để nhấn mạnh các điểm quan trọng.
- Sử dụng các biểu tượng: Vẽ các biểu tượng như mũi tên và hình dạng để phân loại suy nghĩ của bạn.
- Khoảng trống: Để đủ khoảng trống giữa các bong bóng ý tưởng của bạn.
- Đánh dấu nội dung quan trọng: Đánh dấu các nhánh hoặc bong bóng quan trọng bằng đường viền hoặc màu sắc.
- Tạo danh sách tuyến tính: Bạn có thể tạo cấu trúc phân cấp tuyến tính bằng cách sử dụng các dấu đầu dòng và danh sách được đánh số.
- Kết hợp kích thước từ và phông chữ: Thêm vào thứ bậc của các từ bằng cách sử dụng các kích thước phông chữ khác nhau để làm nổi bật tầm quan trọng của chúng.
- Sử dụng các trường hợp khác nhau: Sử dụng các trường hợp viết thường và viết hoa để làm nổi bật tầm quan trọng của các ý tưởng.
Mỗi nỗ lực nhỏ bạn đặt vào dự án Biểu đồ tư duy của mình sẽ thu hút sự tham gia của não bộ. Và, tất cả những công cụ hỗ trợ trực quan này sẽ giúp bản đồ tư duy của bạn trở nên dễ nhớ hơn.
Bạn có vẽ Sơ đồ tư duy trên giấy, hay có một công cụ vẽ sơ đồ để làm điều đó?
Câu trả lời là: cả hai.
Các công cụ để lập mindmap
Bạn có thể vẽ bản đồ tư duy bằng tay, giống như ghi chú trong bài giảng.
Hoặc bạn có thể sử dụng các trang web hoặc ứng dụng điện thoại di động để làm điều đó.
Bản đồ tư duy truyền thống
Không gì đơn giản hơn bằng việc đặt bút lên giấy khi một ý tưởng ập đến với bạn. Trên thực tế, đây là cách đơn giản nhất để lập bản đồ ý tưởng của bạn.
Đó là dự án cá nhân của bạn – suy nghĩ, chữ viết tay và những nét vẽ nguệch ngoạc của bạn. Bạn có thể tự tạo nó hoặc theo nhóm trên bảng trắng trong một phiên động não.
Phương pháp bút và giấy hoạt động hoàn hảo hầu hết thời gian, nhưng nó có những hạn chế:
- Bạn có thể không có đủ không gian trên giấy để mở rộng suy nghĩ của mình.
- Bạn không thể chỉnh sửa quá nhiều.
- Và, nó có thể không phải lúc nào cũng đủ để chia sẻ trong một cuộc họp chính thức.
Tùy chọn khác là sử dụng phần mềm lập Sơ đồ tư duy với các công cụ online trên trang web và ứng dụng.
Phần mềm Lập bản đồ Tư duy
Các ứng dụng và trang web lập bản đồ tư duy giúp bạn sắp xếp các ý tưởng của mình và lưu trữ lượng lớn dữ liệu ở một vị trí duy nhất.
Điều gì tạo nên phần mềm lập bản đồ tư duy tuyệt vời?
Các công cụ lập mindmap tốt nhất…
- Cho phép bạn tạo ra một mạng lưới rộng lớn về ý tưởng, dữ kiện và kết nối.
- Cho phép bạn thực hiện các thay đổi nhanh chóng thông qua tổ chức không gian tự động và cấu trúc phân cấp (đặc biệt hữu ích khi động não).
- Cho phép bạn phiêu lưu với phông chữ và màu sắc, thậm chí kéo và thả tệp vào chương trình lập bản đồ tư duy.
Công cụ Phần mềm mindmap nào tốt nhất?
Dưới đây là ba công cụ lập bản đồ tư duy trực tuyến tốt nhất hiện nay:
1. MindMeister
MindMeister là một trong những công cụ lập bản đồ tư duy cộng tác cho nhóm của bạn tốt nhất hiện có, các tính năng cộng tác của nó rất tuyệt vời: bạn có thể thêm các thành viên trong nhóm và khách vào bản đồ tư duy của mình, để lại nhận xét cho nhau và nếu không thì cùng nhau động não hoặc trình bày ý tưởng.
Nó cũng có giao diện hiện đại kiểu dáng đẹp và nhiều tùy chọn tùy chỉnh (bao gồm một số bố cục công ty hơn). Thêm vào đó, nó tự động căn chỉnh các nút của bạn, giúp bạn dễ dàng tạo các bản đồ tư duy tuyệt vời mà không bị lạc lõng trong phòng họp.
MindMeister có gói cơ bản miễn phí bạn có thể đăng ký để tạo mindmap của mình.
2. MindManager của MindJet
Công cụ MindManager dành cho người dùng doanh nghiệp – một nhà lập bản đồ tư duy chuyên nghiệp có tích hợp MS Office. Bạn thậm chí có thể chọn một mẫu bản đồ tư duy trong công cụ để bắt đầu.
3. XMind
Công cụ lập bản đồ tư duy XMind có giao diện đơn giản và chủ yếu dành cho người dùng cấp doanh nghiệp. Nó cho phép bạn chuyển đổi bản đồ tư duy của mình thành biểu đồ Gantt hiển thị ngày bắt đầu và ngày kết thúc cũng như tiến độ của mỗi nhiệm vụ.
Bạn thậm chí có thể sử dụng đồng hồ đếm ngược để tính giờ các phiên của mình trên phần mềm lập bản đồ tư duy này (điều này sẽ giúp bạn tập trung và ngăn bạn dành quá nhiều thời gian cho việc lập bản đồ tư duy và động não).
Lập Sơ đồ Tư duy có thể cải thiện trí nhớ của bạn không?
Lập bản đồ tư duy có thể cải thiện trí nhớ của bạn ở mức độ tốt vì nó liên quan đến sự liên tưởng và trí tưởng tượng.
Từ ngữ, hình ảnh, màu sắc và các nhánh tạo ra sự tập trung tinh thần và năng lượng cũng như giúp bạn đưa thông tin vào bộ nhớ.
Tóm kết
Sơ đồ tư duy là một bản trình bày trực quan phi tuyến tính tuyệt vời cho những ý tưởng của bạn, mô phỏng cách bộ não của bạn suy nghĩ.
Một khi bạn thành thạo nó (cho dù bạn sử dụng sổ ghi chép hay phần mềm lập bản đồ tư duy), bạn sẽ không bao giờ quay lại công việc ghi chú tuyến tính nữa. Tuy nhiên, chỉ lập Sơ đồ tư duy có thể không tăng cường trí não của bạn nhiều như khi kết hợp với một phương pháp ghi nhớ khác, tham khảo 1 trong số đó tại: Top 15 phương pháp ghi nhớ hiệu quả
Nguồn:
- https://www.magneticmemorymethod.com/what-is-mind-mapping/
- https://www.mindmaps.com/what-is-mind-mapping/
- https://www.mindmeister.com/blog/why-mind-mapping/