Đọc nhiều hơn có thể giúp bạn cải thiện cuộc sống nghề nghiệp. Đọc sách là ‘bí quyết’ thành công của rất nhiều người, từ Bill Gates, người đọc 50 cuốn sách mỗi năm cho đến Elon Musk, người tuyên bố đã đọc hơn 10 giờ mỗi ngày khi còn trẻ.
Thật không may, cho dù bạn đang đọc để mở rộng kiến thức hay hay tăng cường khả năng tư duy, việc ghi nhớ những thông tin đọc được có thể là một vấn đề cho một số người, đặc biệt một yếu tố gây trở ngại sự tiến bộ của nhiều người là họ quên hầu hết những gì mình đã đọc.
Để giúp ghi nhớ tốt hơn khi đọc một cuốn sách, chúng tôi cung cấp một số mẹo dưới đây.
Cách bộ não của bạn biến việc đọc thành trí nhớ
Đọc nhiều hơn sẽ không có ích gì nếu bạn không nhớ những gì bạn đã đọc. Vấn đề là, bộ não của bạn không thể lưu trữ mọi thứ và vì vậy nó phải đưa ra quyết định về những thứ quan trọng và sẽ cần sử dụng sau này.
Vì vậy, làm thế nào để nó đưa ra quyết định đó?
Hầu hết mọi người có thể nhớ cốt truyện, nhân vật và có thể nhớ một vài cảnh quan trọng trong những cuốn sách họ đã đọc. Tuy nhiên, quên toàn bộ cuốn sách họ đọc chỉ một vài tháng trước đây. Tại sao vậy?
Thực tế đơn giản là, bạn nhớ vì bạn phải làm vậy. Trong lớp học, bạn đọc có mục đích (đạt điểm) và như vậy, bạn biết mình phải sử dụng thông tin và kết nối nó với các chủ đề hoặc ý tưởng lớn hơn. Nhưng cuốn sách bạn nhặt được ở sân bay vào cuối tuần trước? Chắc chắn, nó đã giúp bạn “giết thời gian” khi trên máy bay, nhưng nó chẳng để làm gì.
Điều này không có nghĩa là bạn chỉ nên đọc những thứ mà bạn sẽ sử dụng ngay lập tức. Nhưng đơn giản là nếu bạn muốn nhớ những gì bạn đọc, bạn cần phải cụ thể và có chủ đích.
Trước khi đọc: Hãy suy nghĩ về ấn tượng, sự liên tưởng và xác định mục đích
Khoa học về trí nhớ khá phức tạp và vượt xa ý định hay mục đích đơn thuần. Bạn có thể có ý định tốt nhất khi cầm một cuốn sách nhưng vẫn quên mọi thứ khi lật trang cuối cùng.
Thay vào đó, việc thiết lập bản thân để ghi nhớ những gì bạn đọc phụ thuộc vào 4 yếu tố sau:
#1: Chọn đúng sách: lựa chọn những cuốn sách bạn quan tâm
Bộ não của chúng ta thích gộp các trải nghiệm lại với nhau để tiết kiệm năng lượng (và không gian). Và vì vậy để ghi nhớ những gì chúng ta đọc, nó cần phải nổi bật. Tuy nhiên, hầu hết chúng ta đều phạm phải hai sai lầm lớn.
- Chúng ta đọc những gì mọi người khác đang đọc
- Chúng ta buộc mình phải đọc qua những cuốn sách mà chúng ta không hứng thú (!)
Có hai vấn đề rõ ràng ở đây.
Đầu tiên, ngành xuất bản xuất bản hơn 50.000 cuốn sách mỗi năm, cộng với hàng triệu bài đăng trên blog, bài báo và nghiên cứu ngoài kia. Đơn giản là có quá nhiều thứ để đọc nếu bạn không sắp xếp danh sách đọc của mình.
Tiếp theo, ép bản thân đọc những cuốn sách mà bạn không hứng thú chỉ lãng phí thời gian. Như các nghiên cứu đã chỉ ra, khi bạn bị ấn tượng bởi điều gì đó, khả năng cao là bạn sẽ nhớ nó và có thể sử dụng nó sau này.
#2: Sự liên kết: Kết nối cuốn sách với câu hỏi “tại sao của bạn”
Nếu hứng thú với chủ đề của cuốn sách là phần đầu tiên của cách ghi nhớ những gì bạn đã đọc, thì Mục đích là phần thứ hai. Tại sao bạn lại đọc cuốn sách/bài báo/nghiên cứu này ngay bây giờ?
Xác định mục đích của mình khi đọc sách có thể giúp bạn tập trung vào những thông tin cần thiết, giúp bạn tạo ra các liên kết giữa các đoạn văn và giúp bạn ghi nhớ các thông tin quan trọng hơn. Bạn có thể xác định mục đích của mình bằng cách tìm hiểu về tác phẩm trước khi đọc hoặc xác định rõ mục đích của mình trước khi bắt đầu đọc.
Đặt mục tiêu bạn muốn nhận khi đọc 1 cuốn sách
Trước khi bắt đầu đọc 1 cuốn sách, cần xác định rõ mục tiêu để có thể tập trung vào nội dung mục tiêu đó. Mục tiêu cần đặt ra khi đọc 1 cuốn sách có thể bao gồm:
- Tìm hiểu kiến thức mới: Bạn có thể đọc cuốn sách để tìm hiểu kiến thức mới về chủ đề cụ thể hoặc lĩnh vực mà bạn quan tâm.
- Nâng cao kỹ năng: Bạn có thể đọc cuốn sách để nâng cao kỹ năng của mình, chẳng hạn như kỹ năng giao tiếp, tư duy, hoặc kỹ năng lãnh đạo.
- Giải trí: Bạn có thể đọc cuốn sách để giải trí hoặc tìm kiếm sự thoải mái sau một ngày làm việc căng thẳng.
- Thăng tiến cá nhân: Bạn có thể đọc cuốn sách để thăng tiến cá nhân và phát triển bản thân mình.
Trong một nghiên cứu được công bố trên Memory & Cognition, các nhà nghiên cứu đã cho hai nhóm đọc cùng một tài liệu. Một nhóm được thông báo rằng họ sẽ có một bài kiểm tra vào cuối giờ, trong khi những người khác được thông báo rằng họ sẽ phải dạy ai đó tài liệu mà họ đã đọc.
Cuối cùng, cả hai nhóm đều được làm bài kiểm tra giống nhau. Tuy nhiên, nhóm “dạy dỗ” cuối cùng lại hoạt động tốt hơn đáng kể:
“Khi so sánh với những người học mong đợi một bài kiểm tra, những người học mong đợi được dạy nhớ lại nhiều tài liệu chính xác hơn, họ tổ chức việc nhớ lại hiệu quả hơn và họ có trí nhớ tốt hơn đối với những thông tin đặc biệt quan trọng.”
Có một mục đích rõ ràng trước khi bạn đọc có thể tạo ra sự khác biệt trong việc ghi nhớ và nhớ lại thông tin.
#3: Đọc lướt trước khi đọc chi tiết
Bộ não của chúng ta yêu thích những trải nghiệm mới lạ (ấn tượng), nhưng cũng đặc biệt chú ý đến bất cứ điều gì chúng ta lặp đi lặp lại. Đó là lý do tại sao đọc lướt và thực hiện ‘đọc trước’ là một cách tuyệt vời để củng cố những gì bạn đang đọc trong trí nhớ.
Trong cuốn sách năm 1940 của mình, How to Read a Book , Mortimer Adler giải thích rằng giai đoạn đầu tiên của quá trình đọc để ghi nhớ là cái mà ông gọi là “Giai đoạn cấu trúc”.
Thay vì chỉ lật trang đầu tiên, bạn nên bắt đầu với sự hiểu biết chung về nội dung của cuốn sách. Ở mức tối thiểu, Adler đề nghị lưu ý một vài điều:
- Cuốn sách này là thực tế hay lý thuyết?
- Nó đề cập đến lĩnh vực nghiên cứu nào?
- Cuốn sách được chia như thế nào (không chỉ mục lục mà còn các phần khác)?
- Tác giả đang cố gắng giải quyết những vấn đề gì?
Đọc lướt cuốn sách và đọc tiêu đề và trích dẫn ngẫu nhiên. Xem qua các trích dẫn hoặc chỉ mục và xem nó lấy từ nguồn nào. Nói cách khác, hãy tạo cho mình một bức tranh tổng thể trước khi đi sâu vào.
Nếu bạn lo lắng về việc bỏ sót sắc thái khi đọc lướt, hãy lắng nghe lời khuyên này từ nhà thần kinh học kiêm tác giả Sam Harris, người đã nói rằng “hầu hết các cuốn sách đều quá dài” và rằng chúng ta không nên ngại đọc theo những cách khác thường hoặc chuyển sang định dạng (bài giảng , blog, v.v…) với chi phí cơ hội thấp hơn.
Trong khi đọc: Cam kết đọc tích cực, ghi chú tốt hơn và xây dựng kết nối
Mặc dù tất cả chúng ta đều học đọc khi còn nhỏ, nhưng chúng ta không được dạy cái gọi là ‘đọc tích cực’. Nói một cách đơn giản, đọc tích cực là quá trình đọc với quyết tâm hiểu và đánh giá cách thức và liệu có nên sử dụng thông tin bạn đang đọc hay không.
So với việc đọc ‘thụ động’ hơn, nơi bạn chỉ tiếp thu các từ, thì việc tích cực tương tác với một cuốn sách mang tính thực hành hơn, có chủ ý hơn và, nếu chúng ta thành thật mà nói, thì sẽ chậm hơn. Nhưng phần thưởng là vô cùng lớn.
Dưới đây là một số lời khuyên về cách tận dụng tối đa thời gian của bạn để thực sự đọc:
#4: Cam kết tham gia Đọc thường xuyên và ngăn chặn những điều gây xao nhãng
Bạn cần không gian và thời gian để đọc tích cực. Tuy nhiên, một nghiên cứu đăng trên tạp chí Times cho thấy người Mỹ trung bình chỉ đọc 19 phút mỗi ngày. Và con số đó giảm xuống còn 10 phút hoặc ít hơn đối với những người dưới 34 tuổi.
Theo một nghiên cứu của Đại học Y tế Michigan, tối thiểu mọi người nên đọc 30 phút mỗi ngày. Điều này không chỉ giúp bạn đọc hết sách một cách nhanh chóng mà việc đọc thường xuyên còn giúp tăng khả năng chú ý, phát triển các kết nối sâu sắc hơn và khiến chúng ta đồng cảm hơn.
Để đạt được mục tiêu đọc hàng ngày của bạn, nó có thể giúp chặn những phiền nhiễu như mạng xã hội và các trang giải trí trong khi bạn đang cố gắng đọc.
#5: Giữ tập trung khi đọc
Hãy tập trung vào nội dung sách, tránh lướt web hoặc làm những việc khác trong khi đọc. Điều này sẽ giúp bạn tập trung và ghi nhớ nội dung sách một cách tốt hơn.
Quyết định rằng trong thời gian bạn đọc, bạn sẽ tập trung vào cuốn sách và không gì khác. Không mạng xã hội, không email, không có điện thoại di động,không có TV. Hiểu và tiếp thu một cuốn sách đòi hỏi sự tập trung sâu sắc, đặc biệt nếu chủ đề dày đặc hoặc phức tạp. Hãy nhớ rằng, chúng tôi đang hướng tới việc đọc tích cực. Đọc tích cực đòi hỏi sự tập trung và khả năng tương tác với tác giả.
Đề cập đến ý nghĩa của đọc tập trung, Nicholas Carr viết: “Trong không gian yên tĩnh được mở ra khi đọc một cuốn sách kéo dài và không bị phân tâm, mọi người tự liên tưởng, rút ra những suy luận và phép loại suy của riêng mình, nuôi dưỡng ý tưởng của riêng họ. Họ suy nghĩ sâu sắc khi họ đọc sâu sắc.”
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc tập trung vào một cuốn sách đặc biệt khó hoặc dài, hãy quyết định chỉ đọc 25 trang mỗi ngày. Chỉ mất vài phút để đọc một văn bản đầy thách thức. Hoàn thành một cuốn sách dài theo cách này có thể mất hàng tháng, nhưng ít nhất bạn sẽ đọc nó mà không bị choáng ngợp hay buồn chán.
#6: Ghi chú và Tóm tắt
Bị một câu chuyện cuốn đi cũng không sao, nhưng khi bạn đọc để học và ghi nhớ, bạn không thể để tâm trí mình trở thành một dòng sông cuốn bạn đi.
Hãy ghi chú và tóm tắt những điều quan trọng trong quá trình đọc. Điều này sẽ giúp bạn ghi nhớ và hiểu nội dung sách một cách dễ dàng hơn.
Có rất nhiều cách để ghi chú và tóm tắt sách hiệu quả khi đọc sách, dưới đây là một số mẹo hữu ích:
- Ghi chú trực tiếp trong sách: Sử dụng một bút và giấy để ghi chú trực tiếp trong sách, đặc biệt là những ý tưởng quan trọng hoặc trích dẫn.
- Tạo bảng tóm tắt: Tạo một bảng tóm tắt cho mỗi chương hoặc phần của cuốn sách để giúp bạn nhớ lại nội dung chính và định hướng cho việc ghi chú.
- Viết bài tóm tắt sau khi đọc xong: Sau khi đọc xong cuốn sách, hãy viết một bài tóm tắt để lại cho bản thân một cái nhìn tổng quan về nội dung của cuốn sách.
- Chia sẻ với người khác: Chia sẻ những ghi chú và tóm tắt của bạn với người khác hoặc trong một nhóm đọc sách có thể giúp bạn nhớ lại nội dung
Xem thêm: 5 bước đơn giản để tóm tắt 1 cuốn sách
#7: Ghi nhớ tốt hơn với Kỹ thuật Feynman
Kỹ thuật Feynman được đặt theo tên của nhà vật lý đoạt giải Nobel Richard Feynman. Bạn có thể coi nó như một thuật toán đảm bảo việc học. Có 4 bước đơn giản:
- Đọc, nghiên cứu ban đầu
- Viết và giải thích lại
- Xác định những lỗ hổng kiến thức
- Tổ chức lại và đơn giản hóa các thông tin
Dạy người khác là một cách mạnh mẽ để ghi nhớ thông tin trong tâm trí của bạn. Đây là một phần của kỹ thuật Feynman.
Sau khi hoàn thành một cuốn sách, hãy nắm lấy người (sẵn sàng) gần nhất và nói với họ về những gì bạn đã học được. Bạn sẽ phải loại bỏ hoặc giải thích biệt ngữ, mô tả lý do tại sao thông tin này có ý nghĩa và hướng dẫn chúng theo logic của tác giả. Nghe có vẻ đơn giản. Sau khi bạn thử nó lần đầu tiên, bạn sẽ nhận ra nó không hề dễ dàng.
#8: Xây dựng kết nối tinh thần trong khi bạn đọc
Cùng với việc ghi chép, đọc tích cực bao gồm việc tạo ra mối liên hệ giữa những gì bạn đang đọc và những gì bạn đã biết về chủ đề hoặc cách nó áp dụng vào cuộc sống của bạn.
Khi bạn đọc và bắt gặp những ý tưởng mới, hãy cố gắng liên kết chúng với những ký ức quen thuộc như một cách để tạo ra mối liên kết giữa cái cũ và cái mới. Điều này có thể có nghĩa là ghép nối những suy nghĩ mới với những đồ vật quen thuộc hoặc sử dụng từ viết tắt để kết nối các ý tưởng.
“Khi đang đọc, bạn nên đánh dấu những suy nghĩ, câu hỏi và ‘quan trọng nhất là mối liên hệ với những ý tưởng khác’ ở bên lề. (Lưu ý, tốt hơn với sách giấy.) Khi đọc đến cuối chương, ‘không cần nhìn lại’, bạn viết ra những luận điểm và lập luận chính, đặc biệt lưu ý các chủ đề có thể được áp dụng ở nơi khác.
Sau khi đọc: Áp dụng, giải thích và xem lại
Tại thời điểm này, bạn đã làm mọi thứ trong khả năng của mình để tiêu thụ, tiêu hóa và kết nối những ý tưởng bạn đã đọc. Nhưng trí nhớ dài hạn của chúng ta không chỉ dựa vào loại ‘kiến thức đã học’ này mà còn dựa vào kiến thức ‘đã trải qua’.
Khi chúng ta kết nối những ký ức hoặc suy nghĩ với những trải nghiệm khác nhau (đọc sách, nói về nó, gặp một người bạn có quan điểm khác), những khoảnh khắc đó được lưu trữ trong vỏ não mới của chúng ta – một phần của bộ não mà chúng ta dễ dàng nhớ lại hơn nhiều.
Khi bạn đã đọc hết một cuốn sách, công việc sẽ biến thông tin đó thành kinh nghiệm. Dưới đây là một vài lời khuyên:
#9: Áp dụng những gì bạn đã đọc
Lý do bạn nhớ những gì bạn đã đọc trước đó không phải chỉ vì bạn biết mình phải sử dụng nó. Nhưng cũng bởi vì bạn thực sự đã làm. Bạn đã viết các bài kiểm tra, bài báo và thảo luận về chủ đề này. Bạn đã kết nối các ý tưởng với chủ đề lớn hơn và ý tưởng mới. Tuy nhiên, bạn có thường xuyên làm điều đó với những gì bạn đã đọc những ngày này không?
Một trong những cách tốt nhất để ghi nhớ những gì bạn đọc là tìm cơ hội để sử dụng nó. Nói chuyện với một người bạn về nó, chia sẻ suy nghĩ trực tuyến, viết một bản tóm tắt và thảo luận về nó với một người không biết về cuốn sách. Bất kỳ và tất cả các ứng dụng sẽ giúp bạn biến những ý tưởng này thành kỷ niệm.
#10: Giải thích nó cho người khác
Như chúng tôi đã viết trước đây, bạn có nhiều khả năng nhớ những gì bạn đã đọc hơn nếu bạn phải dạy nó. Nhưng thậm chí còn tốt hơn là dạy nó cho một đứa trẻ.
Theo nhà vật lý đoạt giải Nobel Richard Feynman, một trong những cách tốt nhất để thực sự học bất cứ điều gì là giải thích nó theo những thuật ngữ cơ bản nhất có thể. Câu ngắn. Không có biệt ngữ. Ngôn ngữ phổ thông thôi. Những hạn chế này buộc bạn phải hiểu cốt lõi của chủ đề và không che giấu sự hiểu lầm dưới ngôn ngữ rườm rà.
#11: Xem lại và sắp xếp các ghi chú của bạn
Trong khi bạn giải thích và áp dụng những gì bạn đã đọc, nhiều khả năng bạn sẽ tìm thấy những điểm mà bạn đã quên hoặc không hoàn toàn chắc chắn về các ý tưởng. Đây là lúc sử dụng tất cả những ghi chú tuyệt vời mà bạn đã viết.
Xem lại tài liệu nguồn và các ghi chú của bạn và xem điều gì phù hợp với bạn. Đảm bảo rằng bạn đang chuyển biệt ngữ thành câu đơn giản. Và sau đó sắp xếp các ghi chú của riêng bạn thành một câu chuyện đơn giản trôi chảy. Nếu bạn chỉ có 30 giây để giải thích điều quan trọng nhất mà bạn học được từ cuốn sách này, bạn sẽ nói gì?
Đọc để nhớ là có lợi nhuận kép
Với tất cả những nhiệm vụ khẩn cấp bao quanh chúng ta mỗi ngày, thật dễ dàng để quên đi niềm vui và lợi ích của việc đọc sách. Và trong khi đọc tích cực có thể làm cho nó trở thành một hoạt động ít thư giãn hơn, những kỹ thuật này có lợi nhuận kép.
Đơn giản là nếu bạn đọc để ghi nhớ và phát triển về mặt cá nhân hoặc nghề nghiệp, thì bạn cần cân nhắc kỹ hơn.
Bạn càng đọc, ghi nhớ và kết nối các ý tưởng nhiều thì cơ sở tri thức của bạn càng phát triển. Và bạn không chỉ trở nên tự tin hơn mà còn sáng tạo hơn.
Nguồn:
- https://blog.rescuetime.com/how-to-remember-what-you-read/
- https://fs.blog/how-to-remember-what-you-read/
