Không có cách nào chắc chắn để đánh giá hiệu quả của một quyết định ngoài việc xem xét kết quả cuối cùng. Qua thời gian, chúng ta sẽ hiểu liệu một quyết định là đúng, sai hay chỉ đơn giản là vô tình. Tuy nhiên, dựa chỉ vào phân tích sau sự kiện, đường tới những quyết định tốt hơn có thể mỏng manh: Sự nhận thức muộn thường dễ bị ảnh hưởng bởi hiểu biết hiện tại.
Tuy vậy, nếu bạn sở hữu một danh sách kiểm tra các yếu tố để đánh giá một quyết định trong tương lai (như danh sách được cung cấp dưới đây), bạn có thể tiên đoán liệu quyết định đó có khả năng thành công hay không. Dựa trên kinh nghiệm cá nhân đã trải qua, dưới đây là 8 yếu tố quan trọng của những quyết định tuyệt vời.
Thế nào là một quyết định tuyệt vời
Một quyết định tuyệt vời là quyết định được đưa ra sau khi đã xem xét và cân nhắc đầy đủ các yếu tố liên quan, từ các quan điểm khác nhau đến các tác động có thể xảy ra. Điều quan trọng là quyết định này được đưa ra một cách cân nhắc, đúng đắn và có sự chắc chắn sau quá trình phân tích.
Dưới đây là một số đặc điểm của một quyết định tuyệt vời:
- Đa chiều: Quyết định tuyệt vời không chỉ dựa trên một góc nhìn hoặc quan điểm duy nhất. Người ra quyết định đã xem xét và lắng nghe nhiều ý kiến khác nhau từ các nguồn và có khả năng tập trung vào cố gắng hiểu rõ tất cả các khía cạnh của vấn đề.
- Kiểm soát nguyên nhân gốc rễ: Thay vì chỉ tập trung vào các triệu chứng hay vấn đề bề ngoài, quyết định tuyệt vời đặt mục tiêu tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Việc này giúp giải quyết vấn đề một cách cơ bản và bền vững hơn.
- Trách nhiệm và tự chủ: Người đưa ra quyết định có trách nhiệm rõ ràng về lựa chọn của mình và sẵn sàng đối mặt với kết quả của quyết định đó. Họ không tránh trách nhiệm và đảm bảo rằng quyết định được đưa ra dựa trên tư duy sáng tạo và thông tin đáng tin cậy.
- Cân nhắc tổng thể: Quyết định tuyệt vời xem xét cả tác động ngắn hạn và dài hạn của lựa chọn. Điều này đảm bảo rằng quyết định không chỉ đem lại lợi ích ngay lập tức mà còn phù hợp với mục tiêu dài hạn của cá nhân hoặc tổ chức.
- Đúng thời điểm: Quyết định được đưa ra đúng thời điểm, không quá vội vàng hoặc trễ. Việc đưa ra quyết định tại thời điểm thích hợp có thể đem lại kết quả tốt hơn và tránh những hậu quả không mong muốn.
8 yếu tố của một Quyết định Tuyệt vời
1. Xem xét từ nhiều quan điểm khác nhau.
Dù mục tiêu của bạn không bao giờ phụ thuộc vào việc đạt được sự nhất trí hoàn toàn, việc này không có nghĩa bạn có thể hành động độc lập mà không cần xem xét ý kiến của người khác. Để đảm bảo quyết định được hình thành một cách thích hợp, việc tìm kiếm ý kiến từ những người có thể đóng góp ý kiến có ý nghĩa là cần thiết.
Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa bạn cần tham khảo ý kiến của tất cả mọi người. Những người có kiến thức và chuyên môn thích hợp nên trình bày quan điểm của họ một cách rõ ràng, giúp người ra quyết định (nghĩa là bạn) mở rộng tầm nhìn và lựa chọn tốt nhất. Việc tìm kiếm thông tin chất lượng là nguồn cốt lõi của cuộc thảo luận có tính xây dựng và hiệu quả. Nó sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về vấn đề bạn đang cố gắng giải quyết và đưa ra các giải pháp thông minh và hiệu quả hơn.
2. Được đưa ra càng gần với hành động càng tốt.
Đúng vậy, bạn nên tìm kiếm phản hồi từ ai trước khi quyết định? Đó là những người có kiến thức, kinh nghiệm và góc nhìn sâu sắc về các vấn đề hiện tại. Thường thì đây là những người làm việc ở cấp thấp hơn trong tổ chức — và không nhất thiết phải là người đứng ở vị trí đưa ra quyết định.
Đừng quên rằng, những người nắm quyền lực trong công ty của bạn thường ít khi có liên quan trực tiếp đến thực tế. Hãy tìm kiếm thông tin và hướng dẫn từ các thành viên trong nhóm, những người gắn bó mật thiết với hoạt động — và hãy tôn trọng họ vì đã thực sự làm cho quyết định của bạn trở nên tốt hơn.
3. Giải quyết nguyên nhân gốc rễ, không chỉ các triệu chứng.
Bạn có thể tự đặt câu hỏi về việc tìm kiếm loại thông tin nào từ thành viên trong nhóm hoặc đồng nghiệp của mình. Thường thì, khi đối mặt với một thách thức khó khăn, chúng ta thường tập trung vào việc xác định các triệu chứng mà không lý giải được nguyên nhân cốt lõi gây ra vấn đề ban đầu. Nếu bạn theo đuổi hướng này, thì vấn đề tương tự sẽ chắc chắn tái xuất sau này.
Tuy bạn có thể cần ưu tiên giải quyết các triệu chứng ngay lúc này, nhưng khi điều này được thực hiện, bạn cần luôn lập kế hoạch để giải quyết nguyên nhân gốc rễ. Liên hệ với những người có liên quan mật thiết đến vấn đề hiện tại sẽ giúp bạn xác định nguyên nhân cốt lõi. Hãy sử dụng thời gian gặp gỡ họ để thu thập thông tin quan trọng này.
4. Đưa ra bởi một người có trách nhiệm rõ ràng.
Sau khi nhận được phản hồi, hãy đưa ra quyết định một cách sáng suốt. Hãy luôn nhớ rằng bạn phải sẵn sàng chịu trách nhiệm cho lựa chọn của mình, và đây là trách nhiệm chỉ thuộc về bạn. Một lãnh đạo yếu thường cảm thấy thoải mái khi những người xung quanh đồng tình với quyết định của họ. Họ không muốn đối mặt với khả năng bị chỉ trích bằng cách đưa ra quyết định có thể không được ưa chuộng, bất kể điều đó có cần thiết như thế nào. Tuy nhiên, khi bạn chia sẻ trách nhiệm, quyết định của bạn sẽ trở nên mạnh mẽ và hiệu quả hơn khi bạn thực hiện cuộc gọi.
Trong vai trò lãnh đạo, việc đối mặt với mạo hiểm có thể đáng sợ, đặc biệt khi bạn đang xây dựng sự tự tin. Tuy vậy, việc giữ vững quyền kiểm soát và đảm bảo rằng mọi quyết định quan trọng đều được đưa ra bởi một người đảm nhận trách nhiệm rõ ràng là quan trọng để xây dựng niềm tin với thành viên trong nhóm và cấp trên, cùng với việc thể hiện tính tự chủ và nâng cao hiệu suất tổng thể. Nếu không có trách nhiệm giải trình, bạn chỉ còn cách quản lý dựa trên sự thỏa thuận và đồng thuận để đưa ra quyết định.
5. Xem xét các tác động tổng thể của một vấn đề.
Một cách để xây dựng sự tự tin của bạn là thường xuyên luyện tập cân bằng các rủi ro và tác động tiềm ẩn của mỗi quyết định bạn đưa ra. Đây chỉ đơn giản là vấn đề suy nghĩ rộng rãi nhất có thể để xác định “điều gì xảy ra nếu” mà bạn lựa chọn. Khả năng một kết quả tiêu cực tiềm ẩn sẽ phát sinh là bao nhiêu và nếu có thì hậu quả sẽ là gì?
Ví dụ: ngay cả việc đưa ra quyết định tương đối đơn giản để thay đổi phạm vi của một trong các dự án của nhóm bạn cũng có thể yêu cầu bạn xem xét các tác động có thể có đối với ngân sách, phân bổ nguồn lực, khung thời gian, chất lượng và sự hài lòng của khách hàng.
6. Cân bằng giá trị ngắn hạn và dài hạn.
Khi bạn đang nghĩ về rủi ro so với tác động, hãy cân nhắc cả chi phí và lợi ích ngắn hạn so với dài hạn. Chủ nghĩa ngắn hạn là một lời nguyền ám ảnh khung hình ra quyết định của nhiều nhà lãnh đạo. Thật hấp dẫn khi chỉ xem xét các kết quả ngắn hạn, đặc biệt khi bạn được đánh giá hoàn toàn dựa trên việc hoàn thành công việc hàng năm của mình.
Tuy nhiên, bạn càng tiến xa hơn trong sự nghiệp của mình, điều đó càng trở nên rõ ràng hơn khi bạn không chú ý đầy đủ đến những tác động lâu dài của các lựa chọn của mình. Tìm kiếm sự cân bằng phù hợp giữa những cân nhắc ngắn hạn và dài hạn là chìa khóa để mở ra giá trị đích thực. Bạn có thể kết hợp điều này vào quá trình ra quyết định của mình càng sớm thì càng tốt.
7. Được truyền đạt tốt cho các bên liên quan.
Mặc dù bạn không nhất thiết muốn tất cả mọi người có mối quan tâm nhất thời tham gia vào quá trình ra quyết định, nhưng bạn muốn mọi người nhất trí với nhau về kết quả. Đó là lý do tại sao việc truyền đạt nội dung và lý do đằng sau các quyết định của bạn tới các bên liên quan (bao gồm cả những người có quyền lực trong phòng) là rất quan trọng.
Mục đích của thông tin liên lạc này không phải là để tìm kiếm sự chấp thuận hoặc đồng thuận về cách bạn sẽ giải quyết vấn đề. Thay vào đó, bạn đang tìm cách đưa mọi người đến một mức độ hiểu biết nhất quán, điều này thường cần thiết để thực hiện suôn sẻ một quyết định quan trọng.
8. Quyết định tuyệt vời là kịp thời.
Đẩy nhanh quá trình ra quyết định của bạn bắt đầu bằng việc hiểu các yếu tố cốt lõi của một quyết định đúng đắn. Nếu bạn xem xét tất cả các yếu tố được liệt kê ở trên, thì đó chỉ là vấn đề giải quyết từng yếu tố với mức độ cấp bách cao độ.
Ví dụ: thay vì cẩn thận tham khảo ý kiến của những người muốn chia sẻ ý kiến của họ, hãy chỉ tìm kiếm phản hồi từ những người thực sự có thể gia tăng giá trị — và đừng đợi tất cả họ đồng ý. Thay vào đó, hãy sử dụng phán đoán của riêng bạn và phân tích chi phí-lợi ích để vạch ra hướng đi tốt nhất cho tương lai với thông tin bạn nhận được.
Nhiều nhà lãnh đạo trì hoãn các quyết định vì họ bị choáng ngợp bởi nỗi sợ phạm sai lầm hoặc tệ hơn nữa là không được yêu thích. Nhưng mức độ mà bạn có thể nỗ lực trong bất kỳ khía cạnh cụ thể nào của quá trình ra quyết định nên được xác định bởi một điều: rủi ro. Đánh giá rủi ro của bạn sẽ quyết định liệu bạn nên thực hiện một cách tiếp cận thận trọng hơn hay ít hơn.
Với cam kết đánh giá triển vọng các quyết định của mình, bạn sẽ thấy mình có thể đưa ra các quyết định tốt hơn, nhanh hơn so với những gì bạn đã từng làm trước đây. Học điều này với tư cách là một nhà lãnh đạo trẻ sẽ thúc đẩy sự phát triển của bạn và nâng cao hiệu suất của nhóm của bạn. Bạn càng lên cao, tác động của kỹ năng này đối với văn hóa và hiệu suất của tổ chức bạn càng lớn.
Kết luận:
Tóm lại, quá trình đưa ra một quyết định tuyệt vời đòi hỏi sự kết hợp hoàn hảo giữa việc xem xét nhiều quan điểm khác nhau và việc hành động một cách cận thận. Quyết định tuyệt vời không chỉ tập trung vào việc giải quyết các triệu chứng, mà còn đến việc tìm nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Trách nhiệm rõ ràng của một người đứng đầu trong quyết định quan trọng là yếu tố không thể thiếu, mang lại sự tự chủ và niềm tin cho toàn nhóm.
Các quyết định tốt không chỉ tập trung vào hiệu quả ngắn hạn, mà còn xem xét các tác động tổng thể và cân nhắc giữa giá trị ngắn hạn và dài hạn. Việc truyền đạt quyết định một cách rõ ràng và hiệu quả đến các bên liên quan cũng đóng một vai trò quan trọng. Cuối cùng, thời điểm đưa ra quyết định cũng đóng một phần quan trọng, đảm bảo rằng quyết định được đưa ra kịp thời và phù hợp với tình hình.
Với những yếu tố trên, một quyết định tuyệt vời không chỉ đem lại hiệu quả mà còn xây dựng lòng tin, tạo nên sự tự chủ và định hình thành công cho cá nhân và tổ chức.
