Trẻ em khi đọc thường gặp khó khăn trong việc đọc hiểu. Để hiểu đầy đủ nội dung, trẻ cần phải nắm vững một số kỹ năng như giải mã. Tuy nhiên, có nhiều phương pháp và cách giúp trẻ xây dựng những kỹ năng này tại nhà và trường học.
Đọc không phải là một nhiệm vụ đơn giản và dễ dàng như nhiều người nghĩ. Thực tế, đọc là một quá trình phức tạp, đòi hỏi nhiều kỹ năng khác nhau. Tuy nhiên, mục tiêu cuối cùng của việc đọc là đọc hiểu hoặc hiểu những gì đã được đọc.
Đọc hiểu có thể là một thử thách vì nhiều lý do khác nhau. Tuy nhiên, biết các kỹ năng cần thiết để đọc hiểu và nhận biết những kỹ năng mà mình gặp khó khăn có thể giúp cải thiện khả năng đọc hiểu.
6 kỹ năng thiết yếu để trẻ áp dụng thành công kỹ năng đọc hiểu
Dưới đây là 6 kỹ năng thiết yếu cần thiết cho khả năng đọc hiểu, và lời khuyên về những gì có thể giúp cải thiện kỹ năng cải thiện kỹ năng này.
1. Giải mã
Giải mã là bước quan trọng trong quá trình đọc, đặc biệt là đối với trẻ em. Kỹ năng này giúp trẻ phát âm những từ mà chúng đã nghe trước đó nhưng chưa thấy viết ra. Nó cũng là nền tảng cho các kỹ năng đọc khác.
Trong việc giải mã, trẻ cần phải có kỹ năng nhận thức về âm vị, tức là khả năng nghe các âm riêng lẻ trong từ (gọi là âm vị) và “chơi” với các âm ở cấp độ từ và âm tiết. Việc kết nối các thanh âm riêng lẻ với các chữ cái cũng là một bước quan trọng để phát âm các từ.
Hầu hết trẻ em có kỹ năng nhận thức ngôn ngữ âm tự nhiên thông qua tiếp xúc với sách, bài hát và vần điệu. Tuy nhiên, một số trẻ không có kỹ năng này và gặp khó khăn trong việc đọc. Để giúp trẻ phát triển kỹ năng giải mã, cần có sự định hướng và thực hành cụ thể. Ngoài ra, các hoạt động như trò chơi chữ và đọc cho con nghe cũng là cách tốt để xây dựng nhận thức về ngôn ngữ âm tại nhà.
2. Lưu loát
Để đọc lưu loát, trẻ cần nhận ra ngay các từ, kể cả những từ mà trẻ không thể phát âm. Việc nhận dạng từng từ một cách lưu loát có thể giúp tăng tốc độ đọc và hiểu văn bản. Điều này đặc biệt quan trọng khi trẻ gặp phải các từ bất quy tắc mà không thể phát âm được, ví dụ như của và .
Phát âm hoặc giải mã từng từ có thể tốn rất nhiều thời gian và công sức. Tuy nhiên, nhận dạng từng từ ngay lập tức bằng mắt mà không cần phát âm thanh có thể giúp trẻ nhận ra toàn bộ từ nhanh chóng. Khi trẻ có thể đọc nhanh và ít mắc lỗi, chúng ta nói rằng chúng là những người đọc “thông tin”.
Rất nhiều trẻ em gặp khó khăn khi đọc lưu loát. Tuy nhiên, giống như các kỹ năng đọc khác, trẻ em có thể cải thiện khả năng nhận dạng từ bằng cách sử dụng các công cụ và được hướng dẫn thực hành đọc sách. Việc chọn sách phù hợp với trình độ của trẻ cũng rất quan trọng để giúp trẻ xây dựng sự lưu loát khi đọc.
3. Từ vựng
Để hiểu nội dung văn bản, việc hiểu được hầu hết các từ là rất quan trọng. Đây là thành phần cơ bản để đọc hiểu. Học sinh có thể tăng vốn từ vựng của mình thông qua các hướng dẫn. Tuy nhiên, thường thì họ học được nghĩa của từ thông qua trải nghiệm hàng ngày và việc đọc sách báo.
Trẻ em càng tiếp xúc với nhiều từ, thì vốn từ vựng của họ càng trở nên đa dạng. Bạn có thể giúp con bạn phát triển vốn từ của mình bằng cách tương tác với họ thường xuyên về nhiều chủ đề khác nhau. Hãy cố gắng sử dụng các từ mới và ý tưởng mới để làm phong phú vốn từ của con. Chơi trò chơi chữ và kể chuyện cười cũng là cách thú vị để giúp trẻ tăng cường kỹ năng này.
Đọc cùng nhau hàng ngày giúp nhớ từ tốt hơn. Dừng lại ở từ mới và tìm hiểu nghĩa. Khuyến khích con đọc một mình và dùng ngữ cảnh để tìm nghĩa. Giáo viên chọn từ thú vị, cung cấp hướng dẫn rõ ràng và chơi trò chơi chữ để tăng vốn từ vựng.
4. Xây dựng và liên kết câu
Hiểu cách câu lệnh được xây dựng có vẻ giống như một kỹ năng viết . Vì vậy, có thể kết nối các ý tưởng trong và giữa các câu, được gọi là sự gắn kết . Nhưng những kỹ năng này cũng quan trọng đối với việc đọc hiểu.
Biết cách các ý tưởng liên kết với nhau ở mức độ câu sẽ giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của các đoạn văn và toàn bộ văn bản. Nó cũng dẫn đến một thứ gọi là mạch lạc , hoặc khả năng kết nối các ý tưởng với các ý tưởng khác nhau trong một bài viết tổng thể.
Điều gì có thể giúp ích: Hướng dẫn rõ ràng có thể dạy cho trẻ những kiến thức cơ bản về cách xây dựng câu. Ví dụ, giáo viên có thể làm việc với học sinh để kết nối hai hoặc nhiều suy nghĩ, thông qua cả viết và đọc.
5. Lý luận và kiến thức nền tảng
Hầu hết độc giả liên hệ những gì họ đã đọc với những gì họ biết. Vì vậy, điều quan trọng là trẻ em phải có kiến thức cơ bản hoặc kiến thức trước đó về thế giới khi chúng đọc. Họ cần có khả năng “đọc giữa các dòng” và rút ra nghĩa ngay cả khi nó không bị đánh vần theo nghĩa đen.
Lấy ví dụ này: Một đứa trẻ đang đọc câu chuyện về một gia đình nghèo vào những năm 1930. Có kiến thức về cuộc Đại suy thoái có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về những gì đang xảy ra trong câu chuyện. Dua trẻ có thể sử dụng kiến thức nền tảng đó để suy luận và rút ra kết luận.
Điều gì có thể giúp: Con bạn có thể xây dựng kiến thức thông qua đọc sách, trò chuyện, phim và chương trình truyền hình cũng như nghệ thuật. Kinh nghiệm sống và các hoạt động thực hành cũng xây dựng kiến thức .
Tiếp xúc với con bạn ngày càng tốt hơn và nói về những gì bạn đã học được từ những trải nghiệm mà bạn đã có cùng nhau và riêng biệt. Giúp con bạn tạo mối liên hệ giữa kiến thức mới và kiến thức hiện có. Và hỏi những câu hỏi phản hồi phải suy nghĩ và giải thích.
Bạn cũng có thể đọc lời khuyên của giáo viên về cách sử dụng các video hoạt hình để giúp bạn suy luận.
6. Trí nhớ và sự chú ý
Hai kỹ năng này đều là một phần của nhóm khả năng được gọi là chức năng điều hành . Họ khác nhau nhưng có liên quan mật thiết với nhau .
Khi trẻ đọc, sự chú ý cho phép chúng tôi tiếp nhận thông tin từ văn bản. Trí nhớ làm việc cho phép họ giữ thông tin đó và sử dụng nó để hiểu ý nghĩa và xây dựng kiến trúc từ những gì họ đang đọc.
Khả năng tự giám sát trong khi đọc cũng gắn liền với điều đó. Trẻ em cần có khả năng nhận ra khi chúng không hiểu điều gì đó. Sau đó, họ cần dừng lại, quay lại và đọc lại để giải tỏa bất kỳ sự nhầm lẫn nào mà họ có thể thắc mắc.
Điều gì có thể giúp ích: Có nhiều cách để bạn có thể giúp cải thiện trí nhớ làm việc của con mình. Những người xây dựng kỹ năng cũng không cần phải cảm thấy thích làm việc. Có một số trò chơi và hoạt động hàng ngày có thể xây dựng trí nhớ làm việc mà trẻ không hay biết.
Để giúp nâng cao sự chú ý của con bạn, hãy tìm tài liệu đọc thú vị hoặc có tính hợp lệ. Ví dụ, một số trẻ em có thể thích tiểu thuyết đồ họa. Khuyến khích bạn dừng lại và đọc lại khi có điều gì đó không rõ ràng. Và có thể hiện cách bạn “nghĩ thành tiếng” khi đọc để đảm bảo những gì bạn đang đọc có ý nghĩa.
Tóm lại
Các cách khác để giúp đọc hiểu có thể giúp trẻ vượt qua khó khăn trong việc đọc và hiểu đầy đủ nội dung. Để giúp con bạn, hãy tìm hiểu cách nhận biết nếu chúng gặp khó khăn trong việc đọc hiểu và cần được hỗ trợ.
Điều quan trọng là nhớ rằng khó khăn trong việc đọc không có nghĩa là trẻ không thông minh. Vì vậy, cần khuyến khích và hỗ trợ trẻ để họ có thể tiến bộ và phát triển.
Nguồn tham khảo:
- https://www.understood.org/en/articles/6-essential-skills-needed-for-reading-comprehension
