Cuốn sách “Tư duy Đột phá” của Shozo Hibino và Gerald Nadler mở ra một hướng tiếp cận mới trong việc giải quyết vấn đề, không chỉ đơn thuần là tìm kiếm giải pháp mà còn là khai phá tiềm năng sáng tạo bên trong mỗi người. Cuốn sách này hứa hẹn sẽ là một “phần mềm” giúp “nâng cấp” tư duy, giúp chúng ta suy nghĩ thông minh hơn và hiệu quả hơn.
Cuốn sách không chỉ tập trung vào việc đưa ra những giải pháp có sẵn, mà còn trang bị cho người đọc những nguyên tắc và quy trình để tự mình tìm ra những giải pháp sáng tạo và độc đáo, phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của bản thân và tổ chức. Đây là một cuốn sách đáng đọc cho bất kỳ ai muốn nâng cao khả năng tư duy và giải quyết vấn đề của mình.
1. Giới thiệu chung:
- Cuốn sách “Tư duy Đột phá” của tác giả Shozo Hibino và Gerald Nadler là một tác phẩm thuộc thể loại self-help, tập trung vào việc phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề. Cuốn sách cung cấp một phương pháp tiếp cận mới, giúp người đọc vượt qua lối tư duy truyền thống và tìm ra những giải pháp đột phá, hiệu quả hơn.
- Điểm đặc biệt của cuốn sách nằm ở chỗ nó không chỉ đơn thuần đưa ra các giải pháp có sẵn, mà còn trang bị cho người đọc những nguyên tắc và quy trình để tự mình tìm ra những giải pháp sáng tạo và độc đáo. Cuốn sách khuyến khích người đọc khám phá những tiềm năng sáng tạo bên trong và áp dụng chúng vào mọi lĩnh vực của cuộc sống.
- “Tư duy Đột phá” không chỉ là một cuốn sách lý thuyết, mà còn mang tính ứng dụng cao. Cuốn sách đưa ra những ví dụ thực tế, những câu chuyện thành công và những bài học kinh nghiệm, giúp người đọc hiểu rõ hơn về các nguyên tắc và quy trình được trình bày. Đây là một cuốn sách hữu ích cho bất kỳ ai muốn nâng cao khả năng tư duy và giải quyết vấn đề của mình.
2. Tóm tắt nội dung chính:
Cuốn sách “Tư duy Đột phá” tập trung vào việc giới thiệu 7 nguyên tắc cốt lõi để giải quyết vấn đề một cách sáng tạo và hiệu quả. Tác giả khẳng định rằng, để đạt được những đột phá thực sự, chúng ta cần phải thay đổi cách tiếp cận vấn đề, từ việc chỉ tập trung vào phân tích các khiếm khuyết sang việc xác định rõ mục tiêu và tìm kiếm những giải pháp sáng tạo, vượt trội.
Tùy Thuộc ở Bạn
Chương này nhấn mạnh rằng mỗi cá nhân đều có khả năng tạo ra sự khác biệt và đóng góp vào việc giải quyết vấn đề, bất kể vị trí hay vai trò của họ trong tổ chức. Tác giả khẳng định rằng, “chiếc máy tính” mạnh nhất thế giới nằm ngay giữa đôi tai của chúng ta, được trang bị một phần mềm có sức “công phá” lớn: Tư duy Đột phá.
Một ví dụ điển hình được đưa ra là câu chuyện về việc giải quyết nạn sâu bướm hoành hành ở Mỹ. Thay vì lao vào thu thập dữ liệu và tranh cãi về các biện pháp kiểm soát, Gerald Nadler đã đề xuất một cuộc họp để thống nhất mục đích của dự án. Kết quả là, các nhóm công tác đã tìm được tiếng nói chung và đưa ra một kế hoạch hành động hiệu quả.
Chương này cũng giới thiệu 7 nguyên tắc Tư duy Đột phá, bao gồm:
- Nguyên tắc về Sự Khác nhau Độc đáo: Mỗi vấn đề đều là duy nhất và cần được tiếp cận bằng một giải pháp riêng biệt.
- Nguyên tắc Triển khai Mục đích: Tập trung vào mục đích cuối cùng và tìm kiếm những giải pháp sáng tạo để đạt được mục đích đó.
- Nguyên tắc Giải pháp Tiếp theo: Luôn tìm kiếm những cải tiến và giải pháp mới, ngay cả khi giải pháp hiện tại đang hoạt động tốt.
- Nguyên tắc Thiết lập Hệ thống: Xem xét vấn đề trong mối liên hệ với các vấn đề và giải pháp khác.
- Nguyên tắc Thu thập Thông tin có Giới hạn: Thu thập thông tin một cách có chọn lọc và tập trung vào những điều thực sự quan trọng.
- Nguyên tắc Lôi kéo Người khác Tham gia: Khuyến khích sự tham gia và đóng góp của tất cả các bên liên quan.
- Nguyên tắc Thay đổi và Cải tiến Liên tục: Không ngừng tìm kiếm những cách thức mới để cải thiện và đổi mới.
Vấn đề kéo Theo Vấn đề
Chương này khẳng định rằng vấn đề là một phần tất yếu của cuộc sống và giải quyết một vấn đề thường dẫn đến việc phát sinh những vấn đề mới. Do đó, chúng ta cần phải tìm ra những phương cách thích hợp để xem xét tác động lâu dài của bất kỳ giải pháp nào mà chúng ta thực hiện.
Tác giả cũng đưa ra một số loại vấn đề phổ biến nhất, bao gồm: vấn đề tồn tại, vấn đề về điều hành và giám sát, vấn đề về hoạch định và thiết kế, vấn đề nghiên cứu, vấn đề đánh giá và vấn đề học hỏi.
Một ví dụ điển hình được đưa ra là câu chuyện về việc giải quyết vấn đề tai nạn giao thông tại một khu dân cư ở Mỹ. Thay vì chỉ đặt biển báo giao thông, các nhà chức trách nên xem xét vấn đề một cách toàn diện hơn, bằng cách áp dụng các nguyên tắc của Tư duy Đột phá.
Tiến Đến sự Đột Phá
Chương này bàn về các phương pháp giải quyết vấn đề khác nhau, bao gồm: không làm gì cả, ngẫu nhiên, cảm tính và lý tính. Tác giả khẳng định rằng Tư duy Đột phá là sự kết hợp hài hòa giữa ba phương pháp sau cùng, để đưa ra một cách tư duy hoàn toàn mới.
Tác giả cũng đề cập đến những yếu tố quan trọng để phát huy tính sáng tạo, bao gồm: nhận thức về khả năng sáng tạo bên trong, tự xem mình là người sáng tạo và phát triển sự sáng tạo một cách có mục đích và có hệ thống.
Cuối cùng, chương này nhấn mạnh rằng cần phải có một sự thay đổi cơ bản về mặt tư duy để tiếp thu và áp dụng Tư duy Đột phá. Chúng ta cần nhận thức rằng có nhiều hơn một cách tư duy và mỗi cách tư duy chỉ áp dụng thích hợp cho những loại vấn đề cụ thể nào đó.
Nguyên Tắc Về Sự Khác Nhau Độc Đáo
Nguyên tắc đầu tiên của Tư duy Đột phá là xem mỗi vấn đề ngay từ đầu phải được xem là duy nhất, khác biệt nhất. “Đừng cố gắng phát minh lại bánh xe!” không phải là tư duy của người có tư duy đột phá, hãy luôn tìm ra những yếu tố mới.
Tác giả nêu bật các yếu tố chính:
- Tính độc đáo của vấn đề: Tiếp cận mọi vấn đề với tâm thế nó là duy nhất.
- Tầm quan trọng của bối cảnh: Các yếu tố xung của vấn đề có thể ảnh hưởng đến giải pháp.
- Vai trò của mục tiêu: Xác định mục tiêu cuối cùng của giải pháp để tạo ra sự khác biệt hữu ích.
Câu chuyện trong chương này nói về một công ty với 200 chi nhánh muốn xây dựng một chương trình quản lý chất lượng toàn diện. Thay vì chọn cách sao chép các mô hình có sẵn, người tư vấn đã giúp họ xây dựng một mô hình TQM riêng, hoàn toàn phù hợp với đặc điểm và mục tiêu của công ty.
Nguyên Tắc Triển Khai Mục Đích
Nguyên tắc này tập trung vào việc liên tục đào sâu và mở rộng các mục đích của vấn đề. Mục đích của mục đích, của mục đích… là gì và bối cảnh của những giải pháp đó là gì?
Tác giả nêu bật:
- Tầm quan trọng của mục đích: Mục đích định hướng việc tìm kiếm giải pháp theo những cách thức hiệu quả nhất.
- Hệ thống cấp mục đích: Mỗi vấn đề có nhiều tầng mục đích khác nhau, từ nhỏ đến lớn.
- Giải pháp dây chuyền chất xếp tự động: Tìm đúng mục đích chính để giải quyết các vấn đề liên quan ở nhiều cấp độ khác nhau.
Câu chuyện trong chương này kể về chàng kỹ sư trẻ, người đã đề xuất bán hết các kho hàng thay vì lắp đặt dây chuyền tự động, giúp công ty tiết kiệm hàng trăm triệu đô la mỗi năm.
Nguyên Tắc Giải Pháp Tiếp Theo
Nguyên tắc này khuyến khích chúng ta không ngừng tìm kiếm những cải tiến và giải pháp mới, ngay cả khi giải pháp hiện tại đang hoạt động tốt. Hãy suy nghĩ về những gì có thể xảy ra tiếp theo và chuẩn bị cho tương lai. “Không có con đường nào là hoàn hảo, luôn luôn có những con đường khác tốt hơn”.
Các yếu tố chính:
- Mục tiêu lý tưởng: Tìm kiếm giải pháp mục tiêu lý tưởng sẽ dẫn đến những giải pháp đổi mới mạnh mẽ và định hướng cho tiến trình thay đổi thực tế.
- Chuẩn bị cho tương lai: Luôn sẵn sàng cho những thay đổi có thể xảy ra và tìm kiếm những giải pháp linh hoạt, có khả năng thích ứng.
- Giá trị của thử nghiệm: Thử nghiệm các giải pháp khác nhau để tìm ra những giải pháp hiệu quả hơn.
Đưa ra ví dụ về bài học Dệt Toyota:
“Hãy xem xét tương lai để đảm bảo bạn không bị mắc kẹt với một kế hoạch”.
“Chìa khóa để không ngừng phát triển không phải là né tránh
thay đổi, mà là làm mọi cách để lên kế hoạch cho nó”.
“Các công ty có thể tự “trang bị” cho mình như thế nào để chuẩn
bị cho các yếu tố tác động trong tương lai?”.
Nguyên Tắc Thiết Lập Hệ Thống
Nguyên tắc này nhấn mạnh rằng mọi vấn đề không tồn tại một cách cô lập, riêng lẻ mà có liên quan đến chuỗi các vấn đề khác. Giải pháp cho từng vấn đề phải được xác định rõ trong mối quan hệ hữu cơ với các vấn đề và các giải pháp khác. “Một khi bạn giải quyết được một vấn đề, bạn phải học cách giải quyết các vấn đề có liên quan – và đó là những mấu chốt thực sự trong tương lai”.
Chương này cũng giới thiệu Ma trận Hệ thống, một công cụ giúp chúng ta phân tích và hiểu rõ hơn về các mối liên hệ giữa các yếu tố khác nhau trong một hệ thống.
Nguyên Tắc Thu Thập Thông Tin có Giới Hạn
Nguyên tắc này khuyên chúng ta nên tập trung vào việc thu thập thông tin cần thiết để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả, thay vì cố gắng thu thập tất cả thông tin có thể. Khi tiếp cận một vấn đề, bạn có thể tiết kiệm thời gian và công sức bằng cách không thu thập thông tin tràn lan và cũng không nên xét lại các nghiên cứu đã được thực hiện đúng đắn.
Các điểm chính gồm:
- Xác định thông tin quan trọng: Thu thập dữ liệu “mềm” không đầy đủ; những người giải quyết vấn đề giỏi biết rằng thật sự chẳng bao giờ có loại “dữ liệu cứng”, hay dữ liệu đáng tin cậy 100%.
- Tập trung vào mục tiêu: Lượng thông tin không có ý nghĩa. Quá nhiều thông tin sẽ giết chết sự sáng tạo.
- Lắng nghe tiếng nói bên trong: Mọi người, kể cả các chuyên gia, đều có thể xử lý tốt các dữ liệu “mềm” và không đầy đủ.
Nguyên Tắc Lôi kéo Người khác Tham gia
Nguyên tắc này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc huy động sự tham gia và đóng góp của tất cả các bên liên quan trong quá trình giải quyết vấn đề. Người giải quyết vấn đề giỏi là người biết huy động những tiếng nói khác nhau nhưng có cùng mục đích trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp tối ưu.
Tác giả cho rằng:
- Những người bất đồng quan điểm cũng có thể cùng tham gia xử lý vấn đề hiệu quả bằng cách tập trung trước hết vào các mục đích.
- Để lôi kéo người khác tham gia, hãy cố gắng hết sức giải quyết không chỉ kỹ năng nghiệp vụ của mọi người mà còn cả kỹ năng tâm lý lẫn trải nghiệm cá nhân của họ.
Câu chuyện hay được chia sẻ trong chương này là: Hãy nhớ rằng mọi người không chỉ có một vai trò; họ cũng là một phần trong các hệ thống khác, từ gia đình đến cộng đồng đến nhân loại.
Nguyên Tắc Cải Tiến Liên Tục
Nguyên tắc cuối cùng này nhắc nhở chúng ta rằng không có giải pháp nào là hoàn hảo và chúng ta cần phải liên tục tìm kiếm những cách thức mới để cải thiện và đổi mới. “Bạn cần thay đổi và cải tiến liên tục, bất kể đó là một giải pháp từng được xem là tốt nhất”.
Tác giả cho rằng;
- Bạn cần thay đổi và cải tiến liên tục(*), bất kể đó là một giải pháp từng được xem là tốt nhất. Bạn phải cải tiến liên tục một tình huống hoặc một chi tiết nào đó để ngăn chặn sự tụt hậu, hao mòn và tổn thất.
- Thành công ngày nay đòi hỏi sự cần mẫn cùng một phương pháp suy luận có thể tạo ra những giải pháp đột phá mang lại những cải tiến tối đa và những thay đổi liên tục, thay vì chỉ những cải tiến rất nhỏ của lối tư duy cũ.
3. Phân tích và đánh giá:
Điểm tốt:
Cuốn sách cung cấp một hệ thống các nguyên tắc và quy trình rõ ràng, dễ hiểu và dễ áp dụng. Các ví dụ thực tế và câu chuyện thành công giúp người đọc hình dung rõ hơn về cách áp dụng các nguyên tắc này vào thực tế. Đặc biệt sách tập giúp người đọc vượt qua lối tư duy lối mòn, khuyến khích chúng ta khám phá nhiều chiều của vấn đề.
Điểm chưa thực sự thuyết phục (theo quan điểm cá nhân):
Đôi khi, cuốn sách có thể hơi lan man và lặp lại một số ý tưởng. Một số ví dụ có thể không phù hợp với bối cảnh văn hóa hoặc kinh tế của một số độc giả. Các ví dụ vẫn còn mang tính học thuật và chưa có nhiều case-study thực tế ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Mục đích của cuốn sách:
Theo tôi, mục đích chính của cuốn sách là trang bị cho người đọc một phương pháp tư duy mới, giúp họ trở thành những người giải quyết vấn đề sáng tạo và hiệu quả hơn. Tôi tin rằng tác giả đã đạt được mục đích này, bởi vì cuốn sách không chỉ cung cấp kiến thức mà còn truyền cảm hứng và khuyến khích người đọc hành động.
Trải nghiệm cá nhân:
- Đọc “Tư duy Đột phá” đã giúp tôi có một cái nhìn khác về cách tiếp cận vấn đề. Trước đây, tôi thường chỉ tập trung vào việc tìm kiếm các giải pháp đã được chứng minh là hiệu quả. Tuy nhiên, sau khi đọc cuốn sách này, tôi đã nhận ra rằng việc tìm kiếm những giải pháp sáng tạo và độc đáo có thể mang lại những kết quả vượt trội hơn. Cuốn sách đã giúp tôi trở nên tự tin hơn trong việc đối mặt với những thách thức và tìm kiếm những cơ hội mới.
4. Đối tượng độc giả:
- Cuốn sách này phù hợp với những người:
- Muốn nâng cao khả năng tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề.
- Đang tìm kiếm một phương pháp tiếp cận mới để đối mặt với những thách thức trong công việc và cuộc sống.
- Mong muốn tạo ra những đột phá trong lĩnh vực của mình.
5. Khuyến nghị và lý do:
- Tôi khuyến nghị độc giả nên tìm đọc cuốn sách “Tư duy Đột phá” vì:
- Cuốn sách cung cấp một hệ thống các nguyên tắc và quy trình rõ ràng, dễ hiểu và dễ áp dụng.
- Cuốn sách đưa ra những ví dụ thực tế và câu chuyện thành công, giúp người đọc hiểu rõ hơn về cách áp dụng các nguyên tắc này vào thực tế.
- Cuốn sách truyền cảm hứng và khuyến khích người đọc hành động, giúp họ trở thành những người giải quyết vấn đề sáng tạo và hiệu quả hơn.
Kết luận:
Tóm lại, “Tư duy Đột phá” là một cuốn sách giá trị, mang đến cho người đọc một phương pháp tư duy mới, giúp họ vượt qua những giới hạn của bản thân và đạt được những thành công lớn hơn trong cuộc sống. Đây là một cuốn sách đáng đọc cho bất kỳ ai muốn trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết để đối mặt với những thách thức của thế kỷ 21.
Nếu bạn đang tìm kiếm một cuốn sách có thể giúp bạn thay đổi cách suy nghĩ và đạt được những thành công lớn hơn, thì “Tư duy Đột phá” là một lựa chọn tuyệt vời. Hãy đọc cuốn sách này và chia sẻ những ý kiến của bạn với mọi người!
