Đặt câu hỏi không đúng cách như không đúng người, không đúng ngữ cảnh, không đúng thời điểm có thể khiến cho bạn không đạt được mục tiêu, nhưng chắc chắn luôn có một cách thông minh để đặt câu hỏi.
Đặt Câu hỏi. Nghe có vẻ khá đơn giản, đúng không? Nếu bạn cần làm rõ về một cái gì đó, bạn chỉ cần hỏi.
Tuy nhiêu, không phải ai cũng biết cách đặt câu hỏi tốt. Đặt câu hỏi một cách hiệu quả đòi hỏi bạn phải suy nghĩ và cân nhắc nhiều hơn một chút so với việc chỉ thốt ra câu hỏi đầu tiên xuất hiện trong đầu bạn.
Vâng, có một vài cái bẫy phổ biến mà nhiều người trong chúng ta mắc phải khi đặt câu hỏi. Và, những sai lầm này khiến việc tìm ra câu trả lời rõ ràng trở nên khó khăn hơn nhiều.
Dưới đây là những sai lầm khi đặt câu hỏi mà bạn nên tránh
1. Lỗi mơ hồ và thiếu rõ ràng
Việc đặt câu hỏi mơ hồ hoặc thiếu rõ ràng sẽ dẫn đến các hệ lụy như sau:
- Người trả lời không hiểu rõ ý của câu hỏi: Khi câu hỏi không rõ ràng hoặc mơ hồ, người trả lời sẽ không hiểu chính xác ý của câu hỏi và do đó không thể trả lời đúng.
- Thông tin trả lời không chính xác: Nếu câu hỏi không được đặt rõ ràng và cụ thể, người trả lời có thể hiểu sai ý của câu hỏi và do đó cung cấp thông tin không chính xác.
- Mất thời gian và tốn công sức: Khi câu hỏi không rõ ràng, người đặt câu hỏi cần phải dành thêm thời gian và công sức để giải thích hoặc làm rõ ý của câu hỏi, điều này tốn thời gian và gây phiền phức cho người trả lời.
2. Lỗi đặt câu hỏi quá dài hoặc phức tạp
Đặt câu hỏi quá dài hoặc phức tạp có thể gây khó khăn và nhầm lẫn cho người trả lời. Nếu một câu hỏi quá dài hoặc phức tạp, người trả lời có thể không hiểu rõ ý của câu hỏi hoặc không chắc chắn câu hỏi đang yêu cầu gì. Khi đó, người trả lời sẽ phải yêu cầu người hỏi giải thích hoặc phải đưa ra câu trả lời mơ hồ, dẫn đến sự mất thời gian và không chính xác.
Thêm vào đó, đặt câu hỏi quá dài hoặc phức tạp cũng có thể khiến người trả lời cảm thấy mệt mỏi hoặc không hứng thú, đặc biệt nếu câu hỏi đó đòi hỏi một sự suy nghĩ phức tạp hoặc yêu cầu người trả lời phải đưa ra câu trả lời chi tiết hoặc dài.
Do đó, để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của câu trả lời và giữ cho người trả lời hứng thú và không mệt mỏi, chúng ta nên tránh đặt câu hỏi quá dài hoặc phức tạp và thay vào đó, đặt câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng và dễ hiểu. Nếu câu hỏi phức tạp, chúng ta cần phải chia nhỏ nó thành các câu hỏi con để giúp người trả lời hiểu rõ hơn và dễ dàng đưa ra câu trả lời chính xác.
3. Lỗi đặt câu hỏi mang tính định hướng
Câu hỏi mang tính định hướng có thể dẫn đến sự thiên vị và tác động đến quyết định cuối cùng của người trả lời. Điều này có thể ảnh hưởng đến tính khách quan của kết quả thu thập được và không tạo ra hình ảnh chính xác về tình trạng hoặc quan điểm của người được hỏi.
Ngoài ra, câu hỏi mang tính định hướng còn có thể dẫn đến mất lòng tin và cảm giác không thoải mái với người trả lời, nhất là trong trường hợp nếu họ không đồng ý với quan điểm được đề cập trong câu hỏi hoặc cảm thấy bị đặt trong tình huống khó xử.
Do đó, để đảm bảo tính khách quan và đáng tin cậy của kết quả thu thập thông tin, cần tránh đặt câu hỏi mang tính định hướng và tạo ra một không gian an toàn cho người trả lời.
4. Lỗi đặt câu hỏi gây áp lực và phiền toái
Đặt câu hỏi gây áp lực và phiền toái có thể làm cho người trả lời cảm thấy không thoải mái: Khi bị đặt câu hỏi gây áp lực và phiền toái, người trả lời có thể cảm thấy bị ép buộc và bất an trong quá trình trả lời, khiến họ không còn muốn chia sẻ thông tin hoặc không muốn tiếp tục trò chuyện.
Đặt câu hỏi gây áp lực và phiền toái có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ của bạn với người trả lời. Nếu câu hỏi quá phiền toái và tạo áp lực quá lớn, người trả lời có thể không muốn tiếp tục giữ liên lạc với bạn.
Vì vậy, khi đặt câu hỏi, bạn nên tránh đặt những câu hỏi gây áp lực và phiền toái cho người trả lời. Hãy đảm bảo rằng câu hỏi của bạn liên quan đến mục đích của cuộc trò chuyện và đưa ra một cách lịch sự, tử tế và đúng thời điểm.
Bạn cũng nên lắng nghe và tôn trọng quan điểm của người trả lời và không ép buộc họ phải trả lời câu hỏi mà họ không muốn trả lời. Nếu bạn cần thông tin cụ thể, hãy đưa ra lý do và giải thích mục đích để người trả lời hiểu rõ và cảm thấy thoải mái hơn trong quá trình trả lời.
5. Lỗi không tôn trọng quyền riêng tư của người trả lời
Việc đặt câu hỏi không tôn trọng quyền riêng tư của người trả lời có thể gây ra những vấn đề sau:
- Gây khó chịu cho người trả lời: Khi bị đặt những câu hỏi không tôn trọng quyền riêng tư, người trả lời có thể cảm thấy bị xâm phạm và không thoải mái trong quá trình trả lời, gây khó chịu và giảm hiệu quả của cuộc trò chuyện.
- Gây mất lòng tin và tin tưởng: Việc đặt câu hỏi không tôn trọng quyền riêng tư của người trả lời có thể làm mất lòng tin và tin tưởng của họ đối với bạn, khiến họ không muốn chia sẻ thông tin cá nhân và không còn muốn tiếp tục trò chuyện với bạn.
- Gây ảnh hưởng đến mối quan hệ: Việc đặt câu hỏi không tôn trọng quyền riêng tư của người trả lời có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ của bạn với họ, khiến mối quan hệ trở nên căng thẳng và khó khăn hơn.
6. Lỗi Đặt câu hỏi vừa được trả lời
Bạn có thể đã từng ở trong tình huống này: Bạn đã rất cẩn thận phác thảo một khái niệm một cách chi tiết. Ngay sau khi bạn kết thúc bài nói chuyện của mình, ai đó sẽ hỏi về điều gì đó mà bạn vừa được giải thích cặn kẽ theo đúng nghĩa đen.
Thật bực bội phải không? Tuy nhiên, rất có thể, chính bạn cũng đã phạm phải sai lầm đó một hoặc hai lần.
Tất cả chúng ta đều có xu hướng khoanh vùng mọi lúc mọi nơi. Tuy nhiên, hãy cố gắng hết sức để tiếp tục tham gia vào cuộc trò chuyện — đặc biệt khi đó là chủ đề mà bạn còn mơ hồ. Bằng cách đó, bạn có thể chắc chắn đặt những câu hỏi thực sự giúp giải tỏa sự nhầm lẫn, thay vì gây ra sự thất vọng.
7. Hỏi về điều gì đó hoàn toàn không liên quan
Sai lầm này đặc biệt có hại trong các cuộc họp, khi mọi người đang cố gắng tập trung và quay lại bàn làm việc càng sớm càng tốt.
Có lẽ một cuộc trò chuyện về báo cáo bán hàng của tháng đó đột nhiên nhắc nhở bạn rằng bạn có ý định hỏi về đồ họa cho bài thuyết trình vào tuần tới — và bạn nghĩ bây giờ là thời điểm hoàn hảo để bắt đầu bằng một cú huých thân thiện.
Mong muốn của bạn để luôn đứng đầu mọi thứ thật đáng ngưỡng mộ. Tuy nhiên, cuối cùng, bạn sẽ chỉ làm cuộc trò chuyện bị chệch hướng trong cuộc họp của mình và khiến chủ đề đang diễn ra bị xao nhãng.
Thay vào đó, hãy ghi lại một ghi chú cho chính mình để kiểm tra ngay sau đó. Bạn vẫn sẽ hoàn thành nhiệm vụ đó mà không kéo mọi người đi chệch hướng.
8. Đặt câu hỏi không phải là câu hỏi
Vâng, điểm này thoạt nghe có vẻ kỳ lạ — làm sao bạn có thể hỏi một câu hỏi không phải là một câu hỏi thực sự?
Tuy nhiên, hãy dành một phút để suy nghĩ, và có thể bạn sẽ nghĩ ra vô số lần khi bạn gặp phải điều rất giả tạo này.
Tất cả chúng ta đều có xu hướng ngụy trang ý kiến của mình thành những câu hỏi thực sự. Hãy tưởng tượng bất kỳ câu hỏi nào theo sau cụm từ, “Bạn không nghĩ rằng bạn nên…” và bạn sẽ thấy mức độ phổ biến của điều này.
Vì vậy, trước khi bạn đưa ra câu hỏi của mình, hãy dành một phút để đảm bảo rằng đó thực sự là một câu hỏi — chứ không chỉ là một câu nói giả mạo.
9. Đặt câu hỏi mơ hồ
Nếu bạn muốn có một câu trả lời rõ ràng, bạn cần đặt một câu hỏi rõ ràng. Vâng, đôi khi bối cảnh là cần thiết. Tuy nhiên, nếu bạn thấy mình lan man không ngừng trong khi rải vô số câu hỏi khác nhau xuyên suốt, thì bạn sẽ chỉ khiến người khác bối rối.
Cố gắng hết sức để tránh quá nhiều sự mơ hồ và đặt một câu hỏi ngắn gọn và trực tiếp. Điều đó sẽ giúp bạn dễ dàng nhận được câu trả lời mà bạn cần hơn.
Trong khi bạn đang ở đó, chỉ nói lên một câu hỏi tại một thời điểm. Sau khi bạn nhận được phản hồi đó, hãy trình bày phản hồi tiếp theo của bạn. Vứt bỏ quá nhiều thứ cùng một lúc sẽ khiến mọi người choáng ngợp — kể cả bạn.
10. Hỏi nhầm người
Cho dù câu hỏi của bạn trực tiếp, lịch sự và ngắn gọn đến đâu, thì việc bạn hỏi nhầm người hoàn toàn cũng không thành vấn đề. Thông thường, bạn có thể muốn tìm đến người thuận tiện nhất để đưa ra yêu cầu của mình — trái ngược với người giỏi nhất.
Như với bất kỳ hoạt động giao tiếp nào, điều quan trọng là bạn phải xem xét đối tượng của mình trước hết. Vì vậy, hãy dành thời gian để tìm ra ai là người phù hợp nhất để trả lời bạn.
Nếu bạn không chắc chắn nên tiếp cận ai với yêu cầu của mình? Chà, đó là câu hỏi đầu tiên bạn cần hỏi!
Việc đặt câu hỏi có vẻ như khá đơn giản — xét cho cùng, bạn đã làm điều đó kể từ khi bạn có thể nhớ được. Tuy nhiên, đặt câu hỏi hiệu quả đòi hỏi bạn phải suy nghĩ và quan tâm nhiều hơn một chút. Sử dụng năm mẹo này và bạn chắc chắn sẽ nâng cao kỹ năng của mình!
Tóm lại
Trên đây là 10 lỗi thường gặp khi đặt câu hỏi mà chúng ta nên tránh. Bằng việc nhận ra những sai lầm này, chúng ta có thể tăng khả năng nhận được câu trả lời rõ ràng và hiệu quả hơn.
Khi muốn đặt câu hỏi, hãy luôn nhớ rằng cách bạn đặt câu hỏi sẽ ảnh hưởng đến việc nhận được câu trả lời như thế nào. Hãy cân nhắc và suy nghĩ trước khi đặt câu hỏi, đảm bảo rằng nó đủ rõ ràng, ngắn gọn và không mang tính định hướng. Hãy tôn trọng quyền riêng tư của người trả lời và tránh đặt câu hỏi gây áp lực hay phiền toái.
Cuối cùng, đừng quên rằng đặt câu hỏi cũng là một cách để tạo mối quan hệ và trao đổi thông tin với người khác. Vì vậy, hãy tôn trọng và đối xử tốt với những người bạn hỏi và trân trọng thời gian và sự đáp ứng của họ.
Nhớ rằng việc đặt câu hỏi thông minh và hiệu quả không chỉ giúp bạn tìm được câu trả lời mà còn thể hiện sự tôn trọng và khả năng giao tiếp tốt của bạn. Hãy lưu ý các lỗi thường gặp và cố gắng tránh chúng để trở thành người đặt câu hỏi thông minh và thành công hơn.
