Cách Đặt Câu Hỏi: 10 Mẹo hay giúp bạn giao tiếp tốt hơn

Bạn có đang gặp khó khăn trong việc đặt câu hỏi hiệu quả?

Bạn cảm thấy lo lắng, lúng túng mỗi khi muốn bắt đầu một cuộc trò chuyện? Hay bạn muốn thu hút sự chú ý và tạo ấn tượng tốt đẹp với người đối diện?

Đừng lo lắng! Bài viết này chính là “chìa khóa” giúp bạn “mở khóa” kỹ năng giao tiếp thông qua 10 mẹo đặt câu hỏi hay và hiệu quả.

Tại sao đặt câu hỏi lại quan trọng?

• Hiểu rõ hơn về người khác và quan điểm của họ
• Thể hiện sự quan tâm, chủ động và tinh thần học hỏi
• Tạo bầu không khí giao tiếp cởi mở, tích cực và hiệu quả
• Dẫn dắt và định hướng cuộc trò chuyện theo mục đích mong muốn
• Góp phần xây dựng mối quan hệ tốt đẹp và bền vững

Bạn đã sẵn sàng để “nâng cao” kỹ năng giao tiếp của mình?

Thế nào là một Câu hỏi hay?

Làm thế nào để đặt câu hỏi hiệu quả, khơi gợi sự chia sẻ và thu thập thông tin hữu ích từ người đối diện? Bí quyết đó là biết cách đặt “Câu hỏi hay”.

Câu hỏi hay không chỉ đơn thuần là câu hỏi có câu trả lời chính xác. Nó là câu hỏi có khả năng:

• Đi thẳng vào vấn đề: Ngắn gọn, súc tích, nhưng vẫn đảm bảo truyền tải đầy đủ ý nghĩa.
• Tạo sự rõ ràng: Giúp người nghe hiểu chính xác ý bạn muốn hỏi, tránh nhầm lẫn hay hiểu sai.
• Khơi gợi sự chia sẻ: Khuyến khích người nghe cung cấp nhiều thông tin hơn, mở rộng và làm sâu sắc cuộc trò chuyện.
• Mở ra cơ hội mới: Mang đến góc nhìn mới, giúp bạn khám phá những ý tưởng và giải pháp tiềm năng.

Dưới đây là một số đặc điểm của một Câu hỏi hay:

• Cụ thể: Thay vì hỏi chung chung, hãy tập trung vào một khía cạnh cụ thể của vấn đề. Ví dụ, thay vì hỏi “Bạn nghĩ gì về dự án này?”, hãy hỏi “Bạn đánh giá thế nào về hiệu quả chiến lược marketing của dự án?”.
• Mở rộng: Sử dụng các từ ngữ khuyến khích chia sẻ, như “Bạn có thể chia sẻ thêm về…”, “Điều gì khiến bạn…”, “Theo bạn thì…”.
• Liên quan: Phù hợp với chủ đề đang trao đổi, tránh lạc đề hay đưa ra những câu hỏi không liên quan.
• Tôn trọng: Tránh đặt những câu hỏi mang tính chất xúc phạm, thiếu tôn trọng hoặc khiến người nghe cảm thấy khó chịu.
• Thích hợp: Phù hợp với ngữ cảnh và đối tượng giao tiếp.

Tại sao Đặt Câu Hỏi tốt trong giao tiếp lại rất quan trọng?

Đặt câu hỏi là một kỹ năng giao tiếp thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Nó không chỉ đơn thuần là cách thu thập thông tin mà còn là chìa khóa để:

1. Thúc đẩy sự hiểu biết:

• Làm rõ thông tin: Đặt câu hỏi giúp bạn hiểu rõ hơn ý tưởng, quan điểm và mong muốn của người đối diện.
• Khai thác thông tin chi tiết: Từ câu hỏi gốc, bạn có thể khám phá các khía cạnh khác nhau của vấn đề, thu thập thông tin đầy đủ và chính xác hơn.
• Xác định vấn đề: Đặt câu hỏi đúng lúc giúp bạn nhận diện các điểm mấu chốt, từ đó tìm ra giải pháp hiệu quả.

2. Kích thích tư duy sáng tạo:

• Mở rộng góc nhìn: Đặt câu hỏi giúp bạn tiếp cận vấn đề từ nhiều khía cạnh khác nhau, khơi gợi những ý tưởng mới mẻ và sáng tạo.
• Thúc đẩy thảo luận: Chuỗi câu hỏi liên quan, có chiều sâu sẽ dẫn dắt cuộc trò chuyện đi vào trọng tâm, tạo điều kiện cho sự trao đổi và tranh luận hiệu quả.
• Tìm kiếm giải pháp: Đặt câu hỏi giúp bạn phân tích vấn đề, đánh giá các phương án và đưa ra giải pháp tối ưu.

3. Xây dựng mối quan hệ:

• Thể hiện sự quan tâm: Đặt câu hỏi về người đối diện cho thấy bạn quan tâm đến họ, tạo cảm giác kết nối và thiện cảm.
• Khuyến khích chia sẻ: Đặt câu hỏi mở sẽ khuyến khích người khác chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc, giúp xây dựng mối quan hệ cởi mở và tin tưởng.
• Học hỏi từ người khác: Đặt câu hỏi giúp bạn tiếp thu kiến thức, kinh nghiệm và góc nhìn từ người khác, góp phần phát triển bản thân.

Các loại Câu hỏi sử dụng trong Giao tiếp

Để hiểu điều gì làm cho một câu hỏi trở nên tuyệt vời, bạn nên biết các loại câu hỏi khác nhau:

• Câu hỏi Đóng: Đây là loại câu hỏi có câu trả lời rõ ràng “có” hoặc “không”, “đúng” hoặc “sai”. Câu hỏi đóng thường được sử dụng để xác nhận thông tin hoặc giải đáp một thắc mắc. Ví dụ: Bạn có đến dự buổi tiệc tối qua không?
• Câu hỏi Mở dành chỗ để thảo luận thêm và yêu cầu giải thích thêm. Đây là những câu hỏi không cho phép người trả lời đưa ra câu trả lời đơn giản “Có” hoặc “Không” hoặc câu trả lời ngắn. Đây là một ví dụ về nơi làm việc:Ví dụ: Bạn cảm thấy thế nào về các cập nhật chính sách mới tại nơi làm việc?
• Câu hỏi đặt vấn đề: Đây là loại câu hỏi yêu cầu người nghe suy nghĩ và đưa ra giải pháp hoặc quan điểm của mình về vấn đề được đề cập. Câu hỏi này thường được sử dụng để kích thích trao đổi ý kiến và thảo luận. Ví dụ: Bạn nghĩ chúng ta nên giải quyết vấn đề này như thế nào?
• Câu hỏi thăm dò: Đây là loại câu hỏi được sử dụng để tìm hiểu thông tin cụ thể về một vấn đề hoặc tình huống. Câu hỏi này thường được sử dụng để lấy thông tin và giúp tạo ra một bức tranh rõ ràng hơn về tình huống đang xảy ra. Ví dụ: Bạn đã từng đến thành phố này trước đây chưa?
• Câu hỏi Dẫn dắt sẽ đưa ra một câu trả lời cụ thể và hướng cuộc trò chuyện sang một hướng mới. Bạn có thể hỏi đối tác của mình những điều sau về một căn nhà cho thuê:Ví dụ: Anh không thích ngôi nhà có hồ bơi lớn sao? 

Không có một công thức chung để đặt những câu hỏi hay vì nó phụ thuộc vào người đặt câu hỏi và ngữ cảnh.

• Xem thêm: 10 loại câu hỏi trong giao tiếp và cách dùng

Điều gì khiến bạn trở thành một người Đặt câu hỏi giỏi?

Không quan trọng bạn đang hỏi loại câu hỏi nào nếu nó dẫn đến thông tin bạn cần. Nhưng để làm được điều đó, bạn cần biết mình đang tìm kiếm loại thông tin gì và ai là người tốt nhất để hỏi.

Dưới đây là 3 phẩm chất xác định một người đặt câu hỏi giỏi:

Hãy cùng khám phá 3 yếu tố then chốt giúp bạn đạt được điều đó:

1. Tò mò:

• Động lực thúc đẩy: Nhu cầu tìm kiếm thông tin mới mẻ, thú vị là điểm khởi đầu cho mọi câu hỏi hay.
• Tư duy phản biện: Khả năng phân tích, đánh giá thông tin giúp bạn đặt câu hỏi sâu sắc và sáng tạo.
• Khơi gợi sự sáng tạo: Những câu hỏi tò mò khuyến khích người trả lời suy nghĩ và đưa ra câu trả lời độc đáo.

Ví dụ: Thay vì hỏi “Ngày hôm nay của bạn thế nào?”, hãy thử hỏi “Phần yêu thích của bạn trong ngày hôm nay là gì và tại sao?”.

2. Có mục đích:

• Sự chuẩn bị kỹ lưỡng: Xác định rõ mục tiêu của câu hỏi trước khi đặt ra.
• Lựa chọn từ ngữ cẩn thận: Sử dụng ngôn ngữ phù hợp, rõ ràng và dễ hiểu.
• Thời điểm thích hợp: Đặt câu hỏi vào thời điểm phù hợp để nhận được câu trả lời hiệu quả nhất.

Lưu ý: Suy nghĩ về thông tin bạn muốn thu thập và kết quả mong muốn từ câu hỏi.

3. Dũng cảm:

• Vượt qua sự ngại ngùng: Đừng ngại đặt câu hỏi, ngay cả khi bạn cảm thấy lo lắng hoặc e dè.
• Sự tự tin: Tin tưởng vào bản thân và khả năng thu thập thông tin của bạn.
• Thể hiện sự quan tâm: Đặt câu hỏi thể hiện sự quan tâm của bạn đến người đối diện và mong muốn hiểu rõ hơn về vấn đề.

10 Mẹo hay giúp bạn Đặt Câu hỏi Tốt hơn?

Giao tiếp hiệu quả là rất quan trọng cho tất cả các mối quan hệ. Tìm hiểu những câu hỏi để hỏi có thể cải thiện cách bạn làm việc với các thành viên trong nhóm, kỹ năng lãnh đạo của bạn và cách bạn giao tiếp với những người thân yêu.

Dưới đây là 10 lời khuyên về cách bạn có thể bắt đầu đặt những câu hỏi hay hơn:

1. Xác định rõ Mục đích của câu hỏi

Trước khi hỏi câu hỏi, bạn nên xác định rõ mục đích của câu hỏi của mình. Điều này sẽ giúp bạn hỏi câu hỏi chính xác hơn.

Xác định rõ mục đích của câu hỏi rất quan trọng để đảm bảo rằng câu hỏi của bạn đang hướng tới mục tiêu nhất định và đáp ứng được nhu cầu của bạn. Xác định mục đích của câu hỏi còn giúp bạn tập trung vào chủ đề cụ thể mà bạn muốn nhận được câu trả lời chính xác.

Khi xác định mục đích của câu hỏi, có thể đảm bảo rằng câu hỏi của bạn đủ đầy đủ để đưa ra câu trả lời thích hợp.

2. Hãy là một người biết Lắng nghe

Khi ai đó cho bạn câu trả lời hoặc giải thích điều gì đó cho bạn, hãy chú ý (có mặt hoàn toàn).

Nếu bạn không lắng nghe đúng cách, bạn có thể thấy mình đang hỏi những câu hỏi đã có sẵn câu trả lời. Bằng cách tập trung vào việc lắng nghe, bạn sẽ tránh được những câu hỏi chung chung mà lẽ ra bạn phải biết câu trả lời.

Khi người khác đang nói, hãy giao tiếp bằng mắt và sử dụng ngôn ngữ cơ thể như gật đầu và nghiêng người để thể hiện rằng bạn hiểu và đang tham gia.

3. Đừng sợ những câu hỏi của bạn

Nếu bạn bối rối về điều gì đó, bạn có quyền yêu cầu sự rõ ràng. Có thể đây là lần đầu tiên bạn thử một công thức mới hoặc thực hiện một nhiệm vụ và bạn muốn thực hiện nó đúng cách.

Câu hỏi sai không tồn tại — đặc biệt nếu bạn chưa bao giờ làm điều này trước đây. Hãy nghĩ về nó theo cách này: nếu bạn không đặt câu hỏi của mình, bạn có thể mắc một số sai lầm dễ tránh được.

4. Thực hiện nghiên cứu của bạn

Bạn có hoàn toàn hiểu những gì bạn đang hỏi và tại sao? Nó có vẻ dư thừa, nhưng hãy chắc chắn rằng bạn biết những gì bạn đang hỏi. Cải thiện sự tập trung của bạn bằng cách mài giũa những gì bạn đang bối rối.

Hãy suy nghĩ về ý định của bạn để bạn có thể tạo ra các câu hỏi sẽ mang lại cho bạn những câu trả lời có ý nghĩa. Hãy xem xét những điều sau đây:

• Bạn đang tìm kiếm dữ liệu hoặc ý kiến?
• Bạn phải trang trọng hay không trang trọng như thế nào khi đặt câu hỏi?
• Bạn đang tìm kiếm xác nhận hoặc cái nhìn sâu sắc, câu trả lời hoặc lời giải thích?
• Bạn có biết những gì bạn sẽ tìm ra, hoặc thông tin sẽ gây ngạc nhiên?
• Bạn đang tìm kiếm điểm chung hay sự đồng cảm từ người kia?

Nếu câu hỏi của bạn quá mơ hồ hoặc khó hiểu, bạn sẽ không nhận được câu trả lời mình cần. Mọi người không thể trả lời đúng câu hỏi nếu bạn không thiết lập chúng để thành công. Đi sâu vào chủ đề của bạn và đừng ngại đi xa hơn một câu hỏi ở cấp độ bề mặt.

5. Đi đến nơi cuộc trò chuyện đưa bạn đến

Mọi người đôi khi đi lạc chủ đề, nhưng đó không phải lúc nào cũng là điều xấu. Cuộc trò chuyện có thể diễn ra theo nhiều hướng khác nhau trước hoặc sau khi câu hỏi của bạn được trả lời. Thay vì hoảng sợ và nghĩ rằng bạn chỉ cần thảo luận về câu hỏi, hãy xem cuộc trò chuyện sẽ đi đến đâu. 

Bạn có thể thấy rằng cuộc trò chuyện sẽ nhắc các câu hỏi tiếp theo hoặc câu trả lời cho các câu hỏi mà bạn định hỏi trước khi nói ra. Cố gắng thư giãn và đừng nghĩ rằng mọi trường hợp đặt câu hỏi đều phải trang trọng.

6. Sử dụng sự im lặng để làm lợi thế cho bạn

Đặt câu hỏi không phải là một cuộc trò chuyện có nhịp độ nhanh. Tạm dừng để nghe giữa các câu trả lời giúp bạn có thời gian suy nghĩ về những gì đã được nói và đặt câu hỏi tiếp theo tốt hơn.

Đừng cảm thấy áp lực phải trả lời nhanh chóng. Phản hồi nhanh có thể làm xáo trộn dòng chảy của cuộc trò chuyện. Bạn không muốn cảm thấy vội vàng hay hối thúc người khác, vì vậy hãy học cách thoải mái với sự im lặng và cho bản thân thời gian để suy nghĩ.

7. Đặt câu hỏi thăm dò

Các câu hỏi thăm dò rất tốt để thúc đẩy tư duy phản biện, học hỏi điều gì đó mới hoặc hiểu cách suy nghĩ của một người.

Một câu hỏi thu hút và thúc đẩy người khác khám phá suy nghĩ của họ chứng tỏ bạn tò mò về những gì họ nói. Và đặt những câu hỏi khuyến khích khám phá cảm xúc và ý tưởng sẽ dẫn đến những cuộc trò chuyện hiệu quả hơn.

Dưới đây là một vài ví dụ:

• Bạn nghĩ giải pháp tốt nhất để phát triển ứng dụng mới là gì?
• Làm thế nào bạn quyết định đây là quá trình hành động đúng đắn?
• Bạn sợ điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta làm điều này?
• Chúng ta sẽ làm gì nếu trường hợp xấu nhất của chúng ta trở thành sự thật?

8. Đặt câu hỏi ngắn gọn và rõ ràng

Một câu hỏi dài dòng thể hiện sự thiếu tự giác. Nó có thể khiến ai đó bối rối hơn mức cần thiết. Bạn muốn cung cấp đủ chi tiết trong truy vấn của mình để tóm tắt những gì bạn đang tìm kiếm trong phản hồi, nhưng không có gì quá sức.

Người mà bạn đang hỏi chỉ nên nghe câu hỏi của bạn một lần chứ không phải ba hoặc bốn lần. Tập trung vào việc đặt câu hỏi mở trong một câu vẫn có thể thiết lập một cuộc trò chuyện tốt.

9. Thực hiện đúng trình tự của bạn

Có sự đồng cảm với bên kia. Không phải ai cũng có thể cởi mở ngay lập tức và trả lời các câu hỏi cá nhân một cách dễ dàng. Đó là lý do tại sao bạn nên biết bạn tin tưởng người đó đến mức nào và luôn ghi nhớ cảm xúc của họ.

Nếu bạn đang có một cuộc trò chuyện dài với nhiều điều cần giải quyết, hãy suy nghĩ một chút về thứ tự các câu hỏi của bạn. Bạn có thể không muốn bắt đầu với những câu hỏi nhạy cảm hoặc thách thức. Bắt đầu bằng cách đặt những câu hỏi cơ bản, dễ trước khi đi vào những câu hỏi cảm xúc.

10. Sử dụng giọng điệu phù hợp

Tất cả các câu hỏi đều có mục đích và ý nghĩa khác nhau đằng sau chúng. Một số nghiêm túc, trong khi những người khác nhẹ nhàng và vui vẻ. Điều quan trọng là phải biết khi nào bạn phải có giọng điệu chuyên nghiệp hay nghiêm túc và khi nào bạn có thể bình thường.

Linh hoạt và điều chỉnh phong cách của bạn là chìa khóa. Quá trang trọng trong mọi tình huống có thể khiến mọi người không thoải mái và cản trở họ sẵn sàng chia sẻ thông tin. Khi bạn đặt câu hỏi tiếp theo, hãy lưu ý đến bầu không khí trong phòng hoặc với người mà bạn đang nói chuyện cùng.

Những điều Nên Tránh khi Đặt Câu Hỏi

Dưới đây là 3 sai lầm phổ biến mà bạn nên lưu ý:

1. Tránh câu hỏi dẫn dắt:

• Định nghĩa: Loại câu hỏi này đã đưa ra gợi ý về câu trả lời mong muốn.
• Hạn chế: Gây gò, hạn chế sự sáng tạo và chia sẻ thông tin mới từ người trả lời.
• Cách khắc phục: Đặt câu hỏi rõ ràng, đơn giản, không thiên vị, và khuyến khích sự chia sẻ cởi mở.

Ví dụ: Thay vì hỏi “Bạn có nghĩ dự án này sẽ thành công không?”, hãy hỏi “Bạn đánh giá thế nào về tiềm năng thành công của dự án này?”.

2. Đừng phớt lờ những tín hiệu rõ ràng:

• Chú ý: Quan sát ngôn ngữ cơ thể, giọng điệu, và thái độ của người trả lời.
• Lý do: Hiểu được mức độ thoải mái và sẵn sàng chia sẻ của họ.
• Cách xử lý: Tôn trọng không gian của họ nếu họ không thoải mái, hoặc điều chỉnh cách tiếp cận để tạo sự tin tưởng và khuyến khích chia sẻ.

Ví dụ: Nếu người trả lời có vẻ lo lắng hoặc né tránh, hãy tạm dừng và hỏi “Bạn có cảm thấy thoải mái khi chia sẻ về vấn đề này?”.

3. Tránh câu hỏi “Có” hoặc “Không”:

• Hạn chế: Chỉ thu thập thông tin đơn giản, không khơi gợi sự chia sẻ và thảo luận.
• Cách thay thế: Sử dụng câu hỏi mở khuyến khích người trả lời suy nghĩ, khám phá và phát triển ý tưởng.

Ví dụ: Thay vì hỏi “Bạn đã hoàn thành báo cáo chưa?”, hãy hỏi “Bạn có thể chia sẻ tiến độ báo cáo của bạn với tôi?”.

Bằng cách tránh những sai lầm phổ biến này, bạn có thể nâng cao hiệu quả giao tiếp, thu thập thông tin chính xác và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với người đối diện.

• Xem thêm: 10 Lỗi Thường Gặp Cần Tránh Khi Đặt Câu Hỏi

Các Nguyên tắc cơ bản khi Đặt Câu hỏi

Dưới đây là những nguyên tắc cơ bản bạn cần ghi nhớ:

1. Xác định mục đích:

• Mục tiêu rõ ràng: Xác định lý do bạn đặt câu hỏi là gì: thu thập thông tin, giải quyết vấn đề, hay khơi gợi thảo luận.
• Câu hỏi phù hợp: Lựa chọn loại câu hỏi phù hợp với mục đích (mở, đóng, dẫn dắt,…) để đạt hiệu quả tối ưu.

2. Đảm bảo sự rõ ràng:

• Ngôn ngữ đơn giản: Sử dụng từ ngữ dễ hiểu, phù hợp với đối tượng giao tiếp.
• Câu hỏi ngắn gọn: Tránh câu hỏi dài dòng, phức tạp gây khó hiểu cho người nghe.
• Cụ thể và trực tiếp: Nêu rõ ý muốn của bạn để nhận được câu trả lời chính xác.

3. Thể hiện sự tôn trọng:

• Lịch sự và nhã nhặn: Sử dụng ngôn ngữ phù hợp, tránh giọng điệu khiếm nhã.
• Lắng nghe cẩn thận: Chú ý đến phản ứng của người nghe để điều chỉnh câu hỏi phù hợp.
• Tránh câu hỏi mang tính xúc phạm hoặc thiếu tôn trọng.

4. Khuyến khích thảo luận:

• Câu hỏi mở: Sử dụng câu hỏi mở để khuyến khích người nghe chia sẻ ý kiến và suy nghĩ.
• Câu hỏi tiếp theo: Dựa trên câu trả lời của người nghe, đặt câu hỏi tiếp theo để đào sâu vấn đề.
• Tạo bầu không khí cởi mở và thoải mái.

5. Phù hợp với ngữ cảnh:

• Mức độ thân thiết: Lựa chọn cách đặt câu hỏi phù hợp với mối quan hệ giữa bạn và người nghe.
• Chủ đề giao tiếp: Đảm bảo câu hỏi liên quan đến chủ đề đang bàn luận, tránh lạc đề.
• Thời điểm thích hợp: Lựa chọn thời điểm thích hợp để đặt câu hỏi, tránh làm phiền hoặc gây khó chịu cho người nghe.

Bằng cách áp dụng những nguyên tắc này, bạn có thể nâng cao hiệu quả giao tiếp và đạt được mục đích của mình trong mỗi cuộc trò chuyện.

Lời kết

• Đọc tiếp: Các lợi ích to lớn của việc Đặt câu hỏi đúng

Nguồn:

• betterup
• forbes
• mindtools