Phát triển Kỹ năng Đọc Phản biện với 6 chiến lược và mẹo hay

Đọc phản biện là một trong những kỹ năng đọc chính mà bạn cần phát triển, đặc biệt nếu bạn muốn nâng cao trình độ học vấn của mình. Ở trường đại học, bạn được yêu cầu phân tích bất kỳ vấn đề nào với tư duy phản biện. Bạn chỉ có thể làm điều đó bằng cách đặt câu hỏi về các chuẩn mực được chấp nhận và các lý thuyết thông thường mà bạn tìm thấy trong các văn bản.

Đạt được thành công trong học tập không phải là lý do duy nhất khiến bạn muốn rèn luyện khả năng đọc quan trọng của mình. Khi bạn có thể sử dụng tư duy phản biện để phân tích một văn bản, bạn cũng có thể giải mã các trao đổi cá nhân và nghề nghiệp của mình tốt hơn.

Đó là tài sản bạn phải phải tích lũy nếu muốn thành công trong bất kỳ nghề nghiệp nào bạn chọn .

Khái niêm Đọc Phản biện

Đọc có phản biện là khả năng phân tích bất kỳ văn bản nào bạn đang đọc một cách tích cực, đồng thời đặt câu hỏi cho tác giả:

• Sự lựa chọn các từ ngữ
• Phong cách viết
• Sử dụng bằng chứng
• Rút ra kết luận
• Lý thuyết trình bày
• Thiên vị tiềm năng

Nói cách khác, bạn không đọc một cách thụ động hay chỉ để giải trí. Thay vào đó, khi bạn đang đọc một thứ gì đó với tư duy phản biện, bạn sẽ muốn đọc đến “phần cuối” của văn bản.

Bạn đang tìm cách thách thức bất kỳ chuẩn mực hoặc chiến lược nào được sử dụng trong việc tạo ra văn bản đó để bạn có thể hình thành ý kiến ​​​​ban đầu về nó.

Đọc phản biện khác với các loại đọc khác như thế nào?

Dưới đây là một số điểm khác biệt chính giữa đọc không phê bình và đọc phê bình:

Đọc phản biện so với Tư duy phản biện

Đến giờ, bạn đã hiểu rằng đọc một cách phê bình không có nghĩa là bạn nhất thiết phải phê bình văn bản trước bạn, điều này cũng đúng với tư duy phản biện. Đọc và suy nghĩ có phê phán chắc chắn được kết nối với nhau, nhưng có một sự khác biệt nhỏ giữa hai hành động.

Bạn đọc một văn bản một cách nghiêm túc khi bạn muốn giải mã ý nghĩa của nó và tất cả các khía cạnh đã được tập hợp lại trong văn bản để truyền tải thông điệp. 

Tư duy phản biện đề cập đến việc bạn quyết định vị trí của mình liên quan đến ý nghĩa và hàm ý mà bạn đã thu thập được từ tài liệu.

Bạn cũng nên sử dụng tư duy phản biện để thực hành ngoài việc đọc—không chỉ ở trường học hay đại học, mà còn trong cuộc sống thực.

Dưới đây là một số câu hỏi bạn nên tự hỏi mình khi đọc và suy nghĩ nghiêm túc:

Mặc dù về lý thuyết, đọc quan trọng là ưu tiên hàng đầu, nhưng trong thực tế, bạn nên sử dụng cả hai thay thế cho nhau. Ví dụ, những gì bạn nghĩ về văn bản trước mặt sẽ quyết định cách bạn tiếp tục đọc nó. Tương tự như vậy, dựa trên việc đọc phê bình văn bản, bạn sẽ hình thành ý kiến ​​​​của riêng mình về chủ đề này.

Lý do quan trọng nhất khiến bạn nên phân biệt hai phương pháp này là để nhận ra khi nào bạn đang phóng chiếu những thành kiến ​​của mình lên văn bản bạn đang đọc và tránh làm điều đó.

Kỹ năng Đọc Phản biện là gì?

Bây giờ bạn đã biết đọc phản biện giúp bạn ở mức độ nào trong hầu hết mọi lĩnh vực của cuộc sống, bạn sẽ muốn phát triển và thực hành những kỹ năng đó. Điều quan trọng cần lưu ý là đọc văn bản cẩn thận chỉ là một phần nhỏ của việc đọc quan trọng. Các khía cạnh bổ sung là:

1. Có chọn lọc
2. Biết cách đọc lướt và quét
3. Đọc tích cực
4. Ghi chú
5. Sửa đổi

Chọn lựa của bạn

Xác định vị trí các bài báo, sách hoặc bất kỳ tài liệu đọc nào phù hợp với chủ đề bạn đang học và sau đó chọn chủ đề mà bạn sẽ đọc là một kỹ năng bạn có thể học được thông qua thực hành.

Nếu bạn chọn văn bản đầu tiên rơi vào lòng để đọc trước khi nghiên cứu xem nó có giá trị hay không, bạn có thể sẽ mất nhiều thời gian và công sức. Đặc biệt là ngày nay, khi tất cả các loại thông tin và tài liệu đọc đều có sẵn, điều quan trọng là phải chọn những gì có liên quan.

Nghiên cứu trước khi chọn tài liệu của bạn có nghĩa là bạn sẽ tìm ra:

• Bài viết có liên quan đến chủ đề bạn muốn đọc hay không
• Tác giả là ai
• Những nguồn nào họ đã sử dụng để sao lưu các đối số
• Cho dù vật liệu đã lỗi thời

Lướt qua tài liệu

Đọc lướt các văn bản để tìm giá trị là một phần khác của quá trình lựa chọn. Khi bạn đã nghiên cứu tài liệu, bạn cần lướt qua nó một cách nhanh chóng trước khi đào sâu vào nó.

Bạn cần biết cách đọc lướt và quét văn bản một cách chính xác. Điều thứ nhất có nghĩa là bạn lướt qua các chương hoặc đoạn văn để có ấn tượng tổng thể về những chủ đề được đề cập hoặc thậm chí những kết luận được rút ra. Điều thứ hai có nghĩa là bạn sẽ tìm kiếm những phần cụ thể của văn bản có liên quan đến bạn, vì vậy bạn không cần bận tâm đến việc đọc những phần không liên quan.

Đọc và phân tích

Đây là lúc việc đọc sâu phát huy tác dụng. Khi chắc chắn rằng mình có tài liệu phù hợp cần thiết, bạn có thể bắt tay vào làm. Bạn sẽ có nhiều suy nghĩ phản biện trong phần này, vì bạn sẽ muốn tự hỏi mình:

• Làm thế nào tác giả đạt được kết luận này
• Nơi họ tìm thấy các lý thuyết mà họ đang trình bày
• Cho dù bạn có đồng ý với quan điểm của họ hay không

Ghi nó xuống

Những sinh viên thông minh biết tầm quan trọng của việc ghi chú khi đọc bất kỳ tài liệu nào. Nếu bạn muốn có kỹ năng đọc quan trọng, bạn không nên trông đợi vào việc ghi nhớ các khái niệm bạn đã đọc, đặc biệt nếu một phần lớn hơn của công việc đang được đề cập.

Có nhiều công cụ bạn có thể sử dụng để chú thích hiệu quả, chẳng hạn như:

• Sau đó ghi chú
• Tô sáng
• Viết nguệch ngoạc những ý tưởng hoặc quan điểm của bạn trong khi bạn đọc
• Ghi lại những câu hỏi bạn có hoặc những lý thuyết bạn muốn kiểm tra

Đặt nó lại với nhau

Khi bạn đọc xong một tác phẩm cụ thể, bạn sẽ muốn đảm bảo rằng nó không biến mất khỏi trí nhớ của bạn sau nửa giờ. Biết cách liên kết các khái niệm lại với nhau — những cái bạn đã đọc và những kết luận bạn đã rút ra — để ghi nhớ chúng một cách rõ ràng là một kỹ năng mà bạn có thể rèn luyện.

Có những chiến lược để sử dụng trong khi đọc phê bình sẽ giúp bạn có khả năng nói và viết về chủ đề này sau này.

Phát triển kỹ năng đọc phản biện: Chiến lược và mẹo

Bây giờ bạn đã biết những gì thuộc về kỹ năng đọc quan trọng, bạn cần sử dụng các chiến lược giúp bạn sử dụng và phát triển những kỹ năng đó một cách hiệu quả. Dưới đây là các hoạt động bạn sẽ muốn thực hiện:

1. Xác định mục đích và độc giả của tác giả
2. Sử dụng kiến ​​thức trước đây
3. Cho mình thời gian
4. Sử dụng các công cụ hữu ích
5. Hỏi những câu hỏi
6. Tổng kết

1. Xác định Mục đích và ý định

Tầm quan trọng của việc nghiên cứu tài liệu bạn muốn đọc và biết chính xác ai đã viết nó đã được nhấn mạnh. Bạn có thể đọc lời nói đầu hoặc phần giới thiệu của tài liệu để hiểu rõ hơn về lý do tại sao tác giả đã viết một tác phẩm cụ thể mà bạn muốn đọc.

Một khía cạnh quan trọng khác của bước này là tìm hiểu xem văn bản dành cho ai. Khi bạn biết đối tượng mục tiêu là ai, bạn sẽ có thể dự đoán giọng điệu và phong cách của văn bản. Bạn cũng sẽ biết lý do tại sao một số chiến lược viết nhất định được sử dụng và sẽ có thể nhận ra chúng.

Bạn cũng nên lưu ý tiêu đề của tài liệu để nắm được ý tưởng về cách tiếp cận, thái độ hoặc quan điểm của tác giả.

2. Sử dụng kiến ​​thức trước đó

Kiến thức trước đây của bạn về thế giới quyết định rất nhiều khi bạn đọc, đặc biệt là khi bạn định đọc thứ gì đó với tư duy phản biện. Bạn nên tự hỏi mình những ý tưởng nào về chủ đề mà bạn đã có dựa trên sự hiểu biết trước đó của bạn về chủ đề này. Sau đó, bạn có thể chú ý đến những ý tưởng này sẽ được thay đổi hoặc mở rộng hơn nữa.

Bạn nên hết sức cẩn thận để không chủ quan trong việc hiểu văn bản. Mặc dù việc diễn giải ý nghĩa sẽ phụ thuộc vào kiến ​​thức hiện có của bạn về các ý tưởng, nhưng bạn nên giữ một tinh thần cởi mở và tạo cơ hội cho tác giả của văn bản làm bạn ngạc nhiên.

3. Dành thời gian và sự tập trung thích đáng

Bạn không thể quên rằng đọc phản biện không phải là một quá trình bạn có thể tăng tốc. Chúng tôi đã đề cập rằng bạn nên quét văn bản để chọn phần nào quan trọng đối với bạn hơn những phần khác. Mặc dù đó là một bước quan trọng, nhưng bạn phải dành thời gian và sự chú ý thích đáng cho tài liệu mà bạn sẽ đọc.

Việc đọc phản biện có thể gây khó chịu, đặc biệt nếu bạn đang giới thiệu bản thân với những ý tưởng và khái niệm mà bạn có thể không am hiểu. Trong trường hợp đó, bạn không nên bỏ cuộc quá nhanh. Hãy nghỉ ngơi và cho bản thân thời gian để đọc chậm hoặc đọc lại những phần khó sau khi bạn hiểu rõ hơn về chủ đề.

4. Sử dụng từ điển và các công cụ hữu ích khác

Bạn nên sử dụng công nghệ ngày nay để tạo lợi thế cho mình khi đọc. Tra cứu các mục từ vựng khó hoặc lý thuyết mà bạn không thể hiểu được từ văn bản bạn đang đọc là một chiến lược hiệu quả cao để sử dụng.

Bạn cũng nên lập danh sách các thuật ngữ theo chủ đề cụ thể mà bạn gặp phải. Nó sẽ hỗ trợ quá trình đọc tổng thể và khiến bạn nhớ ý nghĩa của các cụm từ cụ thể khi bạn đọc tiếp.

5. Đặt câu hỏi cho chính mình hoặc tham gia tranh luận

Cốt lõi của việc đọc phản biện là tự hỏi bản thân tất cả các loại câu hỏi về văn bản trước mặt bạn—và làm điều đó thường xuyên. Luôn có một cây bút hoặc bút chì ở gần và ghi lại bất kỳ câu hỏi nào bạn có.

Nếu bạn có thể thành lập một nhóm hoặc câu lạc bộ đọc sách và tương tác với những người đọc cùng tài liệu với bạn, thì hãy làm điều đó! Các quan điểm mới có thể khiến bạn nhìn thấy những điểm tinh tế của văn bản mà bạn không thể tự mình nhận thấy hoặc tạo ra các câu hỏi phù hợp hơn đáng để khám phá.

6. Tổng kết và đánh giá

Bạn đã biết bạn nên chú thích trong khi bạn đọc. Khi bạn hoàn thành, bạn nên có một chiến lược để xem lại tất cả các ghi chú của mình và tổng hợp tất cả các ý tưởng của bạn lại với nhau.

Viết nhật ký đọc sách có thể là một công cụ hiệu quả để sắp xếp mọi thứ xuất hiện trong đầu bạn trong quá trình đọc. Sau đó, bạn có thể xem lại những gì bạn đã viết nguệch ngoạc trên tài liệu và những phần tóm tắt bạn đã viết trong nhật ký.

Các kỹ thuật khi đọc phản biện

Kỹ thuật đọc phản biện đòi hỏi người đọc phải đọc và hiểu nội dung văn bản một cách kỹ lưỡng và khách quan. Để đọc phản biện hiệu quả, có thể sử dụng những kỹ thuật sau:

• Tóm tắt nội dung: Đầu tiên, hãy tóm tắt nội dung chính của văn bản một cách đơn giản và rõ ràng. Điều này giúp bạn hiểu được những điểm chính và tìm kiếm thông tin cụ thể trong văn bản.
• Đặt câu hỏi: Hãy đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn về ý kiến và lập luận của tác giả. Hỏi các câu hỏi như “Tác giả đang giải thích gì ở đây?”, “Tại sao ý kiến của tác giả lại phản biện như vậy?”.
• Phân tích lập luận: Đọc và phân tích lập luận của tác giả để hiểu rõ những điểm mạnh và điểm yếu trong lập luận của họ. Tìm kiếm các lập luận đối lập và tìm hiểu các điểm khác nhau giữa các quan điểm.
• Kiểm tra thông tin: Xác nhận thông tin bằng cách kiểm tra nguồn gốc và đánh giá tính đáng tin cậy của thông tin được cung cấp trong văn bản.
• Tìm kiếm chứng cứ: Tìm kiếm các chứng cứ để hỗ trợ cho lập luận của tác giả. Xác định tính hợp lý và cân nhắc các chứng cứ để đưa ra ý kiến của riêng mình về vấn đề đó.
• So sánh các ý kiến: So sánh ý kiến của tác giả với các ý kiến khác và đánh giá những sự khác biệt giữa các quan điểm.

Tầm quan trọng của Đọc phản biện trong cuộc sống, học tập và nghiên cứu

Có khả năng tham gia phê bình với các văn bản là một kỹ năng bạn cần sở hữu vì nhiều lý do khác nhau. 

Dưới đây là tất cả những lợi ích của việc đọc và tư duy phản biện:

1. Là một học sinh trung học tốt hơn
2. Đạt được thành công trong học tập
3. Thành công trong công việc
4. Duy trì sự phát triển cá nhân và sự hài lòng
5. Trở thành một nhà văn tốt hơn
6. Đạt được hiểu biết về phương tiện truyền thông

1. Đọc phản biện là một công cụ bạn cần ở trường trung học

Dù có được các công cụ hỗ trợ phát triển kỹ năng đọc phản biện từ trường trung học hay không, bạn cần sở hữu chúng để đạt thành công trong tất cả các môn học của mình.

Việc phân tích văn học cổ điển giúp bạn đưa ra kết luận ban đầu về tác phẩm đang thảo luận, từ đó dẫn đến các bài tiểu luận chủ đề hấp dẫn cho giáo viên của bạn. Đọc phản biện không chỉ quan trọng trong môn tiếng Anh, mà còn trong bất kỳ môn học nào.

Ví dụ, khi đọc sách giáo khoa, đừng chỉ tập trung vào việc thu thập thông tin và ghi nhớ lý thuyết cho bài kiểm tra. Hãy tham gia tích cực vào chủ đề, phân tích và đưa ra ý kiến của riêng bạn để nhớ lâu hơn suốt đời.

2. Bạn không thể trở thành một sinh viên đại học thành công nếu không có kỹ năng đọc quan trọng

Việc sở hữu kỹ năng đọc sắc bén tại trường đại học có rất nhiều lợi ích không thể phủ nhận. Bất kể bạn chọn chuyên ngành gì, việc đọc và viết các bài báo học thuật là không thể tránh khỏi trong suốt quá trình học. Không thể thành công nếu bạn chỉ đánh giá mọi thứ dựa trên hình thức bên ngoài.

Thêm vào đó, tại trường đại học, bạn cũng sẽ được học các kỹ thuật phát triển kỹ năng đọc và tư duy phản biện của mình. Khi bạn hiểu được tầm quan trọng của những kỹ năng này, bạn sẽ sẵn sàng tìm hiểu và tham gia vào các chủ đề đó với tư duy tò mò.

3. Cách đọc phản biện giúp bạn trong sự nghiệp

Kỹ năng đọc và tư duy phản biện là rất quan trọng trong công việc và cuộc sống sau khi tốt nghiệp trung học hoặc đại học. Việc không sử dụng được những kỹ năng này có thể khiến bạn bị loại khỏi các cơ hội việc làm.

Ví dụ, bạn có thể cần học một kỹ năng mới trong công việc do sự thay đổi của hoạt động. Nếu bạn có khả năng suy nghĩ và phản biện tốt, bạn sẽ dễ dàng tiếp thu các khái niệm mới, hiểu giá trị của chúng và đưa ra ý kiến của mình về chúng.

Thêm vào đó, trong nhiều nhiệm vụ tại công ty, bạn cần phải sử dụng kỹ năng đọc phản biện để đánh giá hiệu suất của nhóm hoặc cá nhân. Do đó, việc sở hữu kỹ năng này sẽ giúp bạn thành công trong công việc và tiếp tục phát triển trong sự nghiệp của mình.

4. Cách đọc phê bình giúp bạn đạt được sự hài lòng cá nhân

Học cách đọc phê bình là học cách suy nghĩ cho chính mình. Khi bạn không chỉ đơn thuần là người tiếp nhận thụ động, bạn thử thách bản thân tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này, thu được nhiều kiến ​​thức bổ ích hơn và đưa ra các giải pháp sáng tạo.

Bên cạnh việc giúp bạn trở thành một sinh viên hay một chuyên gia giỏi hơn, đọc phê bình còn giúp bạn phát triển sở thích, mở rộng thế giới quan và đưa ra những đánh giá sáng suốt về mọi thứ bạn nghe được về thế giới.

5. Đọc và viết phản biện

Làm việc để phát triển khả năng đọc quan trọng của bạn sẽ cải thiện kỹ năng viết của bạn. Cả hai chắc chắn có mối liên hệ với nhau và kỹ năng viết hiệu quả cũng rất quan trọng cần sở hữu để vạch ra con đường dẫn đến sự nghiệp thành công của bạn.

Nghiên cứu cách tác giả của tài liệu bạn đang đọc sắp xếp các phần trong văn bản của họ lại với nhau hoặc công cụ nào họ sử dụng để truyền tải thông điệp sẽ giúp bạn tự mình áp dụng các chiến lược viết khác nhau và làm cho văn bản của riêng bạn hiệu quả hơn.

6. Đọc phê bình là rất quan trọng cho kiến ​​thức truyền thông

Việc đối mặt với sự tràn ngập tin tức và thông tin từ nhiều nguồn khác nhau có thể khiến bạn dễ dàng bị lừa tin vào những nguồn không đáng tin cậy. Hoặc đôi khi, bạn có thể gặp khó khăn trong việc đánh giá đúng sự thật về các sự kiện và tình hình hiện tại, do sự mâu thuẫn trong các báo cáo và thông tin mà bạn nhận được.

Tình huống tồi tệ nhất có thể xảy ra khi bạn bị đưa ra hàng loạt thông tin sai lệch và bạn không biết nên tin vào đâu. Để tránh điều này, phát triển kỹ năng đọc quan trọng và hiểu biết về phương tiện truyền thông là rất quan trọng.

Khi bạn có thói quen suy nghĩ sáng suốt, bạn sẽ cẩn trọng trong việc đánh giá từng văn bản và tin tức một cách kỹ lưỡng hơn. Thay vì ngộ nhận vào những thông tin sai lệch, bạn sẽ học cách đặt câu hỏi và tìm hiểu sự thật đằng sau chúng. Điều này sẽ giúp bạn tránh bị lừa dối bởi thông tin sai lệch và nhầm lẫn từ phương tiện truyền thông.

Bạn có thể đưa ra bất kỳ ví dụ nào về kỹ năng đọc quan trọng không?

Đọc phản biện là một kỹ năng quan trọng cần có trong thế giới hiện đại. Nếu bạn tin rằng các trường trung học không dạy nó đúng cách, tại sao không đóng góp ý tưởng của bạn về cách chúng ta có thể thay đổi điều đó?

Có lẽ bạn cũng có thể cung cấp các ví dụ bổ sung về kỹ năng đọc quan trọng. Nếu bất kỳ trường hợp nào trong hai trường hợp xảy ra, hãy viết thư cho chúng tôi và chúng tôi sẽ xuất bản các từ của bạn.

Hãy cùng nhau làm việc để thay đổi văn hóa học đường sao cho nó có lợi cho việc học tập thực tế.

Nguồn:

• https://unifyhighschool.org/critical-reading/